Alternatieve behandelingen voor constitutioneel eczeem

Wat is het atopisch syndroom?

Het atopisch eczeem vormt een onderdeel van het “atopisch syndroom” . Hieronder vallen ook astma (benauwdheid en piepen), hooikoorts (verstopte neus, tranende ogen, niezen) en voedingsallergie (bijvoorbeeld voor pinda’s of noten) Vaak heeft de patiënt één of meerdere familieleden met één of meerdere van deze vier ziektebeelden. Het is inmiddels duidelijk dat een kind met atopisch eczeem ook later klachten kan krijgen van hooikoorts, astma of voedingsallergie. Andersom is het ook mogelijk. Een kind die op jonge leeftijd al symptomen heeft van hooikoorts of astma kan later ook eczeem ontwikkelen.

1. ERFELIJKHEID

Atopisch eczeem is genetisch bepaald en kan daarom niet worden genezen. De aanleg voor atopisch eczeem wordt erfelijk overgedragen en kan al snel na de geboorte tot uiting komen. Studies tonen aan dat er niet één maar meerdere genen (= dit zijn stukjes erfelijk materiaal gelegen op de chromosomen ) gerelateerd zijn aan het ontstaan van atopisch eczeem. Zeker één deze genen is betrokken bij de opbouw van de huid barrière. Andere genen spelen een rol bij het ontstaan van het overgevoelig afweersysteem bij eczeem.

Mutatie filaggrine eiwit. Een deel van de patiënten met atopisch eczeem heeft een mutatie in het gen die verantwoordelijk is voor het aanmaken van filaggrine eiwit. Filaggrine ( oftewel: filament aggregating protein) heeft een belangrijke rol in de functie van de huid barrière. Filaggrine speelt een belangrijke rol in het dicht houden van de huid en ook als natuurlijke bevochtiger van de huid (zogenaamde “natural moisturizer) . Bij mutaties in dit gen ontstaat een droge huid en een verslechterde huidbarrière. De huid is hierdoor constant “lek”. Door dit verstoorde huid barrière kunnen bacteriën en virussen gemakkelijker van buitenaf de huid binnendringen maar vice versa ook water en voedingstoffen van binnenuit naar buiten ontsnappen. Waarschijnlijk hebben mensen met atopisch eczeem ook mutaties in andere genen die ook andere huidbarrière eiwitten aanmaken, maar dit wordt momenteel nog onderzocht. Verder zijn er aanwijzingen dat dit defect in de huidbarrière een ontstekingsreactie uitlokt bij eczeem, wat de klachten van roodheid, zwelling en jeuk kan verklaren. Het afweersysteem probeert hiermee het defect in de huid dus op te lossen maar veroorzaakt tegelijkertijd juist meer problemen voor de persoon met eczeem.

Kan ik zelf iets doen tegen eczeem en jeuk?

• Voorkom krabben, hoe moeilijk dat ook is. Krabben houdt het eczeem in stand of verergert het
• Houd uw nagels kort
• Houd een jeukdagboek bij
• Zoek afleiding wanneer u jeuk hebt
• Zorg ervoor dat de huid vet soepel blijft
• Kies ongeparfumeerde huidproducten
• Ga niet te lang in bad of onder de douche en zorg dat het water niet te warm is, handwarm 37°C
• Gebruik geen zeep
• Gebruik neutrale wasmiddelen
• Draag luchtige katoenen kleding, voorkom wol en ruwe vezels, voorkom synthetische kleding
• Voorkom stress

De arts heeft keuze uit meerdere behandelingen deze is vanzelfsprekend afhankelijk van het soort en de ernst van het eczeem, de ernst van de klachten inclusief de jeuk. Bij eczeem is de huidbarrière verstoord. De houdt minder goed vocht vast, droogt sneller uit met als gevolg dat de huid minder goed beschermt is tegen schadelijke stoffen.Bij milde vormen van eczeem kan de arts kiezen voor een vette zalf of crème waar geen medicijnen inzitten om het vochtgehalte van de huid te verhogen en de huid minder droog en weer soepel te maken. Branderige rode plekken, kloofjes en jeuk verminderen. Bij nattend eczeem gaat de voorkeur uit naar een crème basis, bij droog eczeem naar zalf of vetcrème.

De volgende producten komen in aanmerking:

• Cetomacrogolcrème FNA (nattend eczeem)
• Lanettecrème FNA
• Vaselinecetomacrogolcrème FNA
• Cetomacrogolzalf FNA
• Vaselinelanettecrème FNA
• Lanettezalf FNA (droog eczeem)
• Koelzalf FNA
• Paraffine/vaseline zalf FNA

Medicijnen

Wanneer de niet-medicamenteuze zalven en crèmes niet voldoende helpen zal bij een matige vorm van eczeem gekozen worden voor een lokale therapie met corticosteroïden uit een zo laag mogelijke klasse. Deze zijn naar sterkte ingedeeld in 4 klassen: klasse 1 is de lichtste klasse, klasse 4 de sterkste. Bij nattend eczeem gaat de voorkeur uit naar een corticosteroïd op crème basis, bij droog eczeem op vette basis (zalf of vetcrème):

Wat zijn de vooruitzichten?

Zoals gezegd verdwijnt bij de meeste kinderen het eczeem vóór de puberteit. Bij 50-60% van de kinderen is het eczeem zelfs al op de leeftijd van 5 jaar verdwenen. Wel hebben kinderen met eczeem een grote kans om astmatische klachten te ontwikkelen: ongeveer 40% van de kinderen met eczeem lijdt later aan astma.
Bij sommige kinderen blijft het eczeem gedurende de gehele kinderleeftijd en verdwijnt het zelfs niet op de jong-volwassen leeftijd. Voor zover nu bekend heeft de soort en de intensiteit van de behandeling van eczeem geen invloed op het uiteindelijke beloop en het uitdoven van het eczeem.

handige links

Patiëntenvereniging Constitutioneel Eczeem: VMCE

literatuur
Johansson EK et al: Prognosis of Preschool Eczema and Factors of Importance for Remission. Acta Derm Venereol. 2018 Jul 11,98(7):630-635