Eczeem in het Gezicht - Oorzaken, Symptomen en Behandelingsopties

Wat zijn de symptomen van atopisch eczeem ?

Zowel de plaats waar atopisch eczeem op het lichaam voorkomt, als de verschijningsvorm zijn afhankelijk van de leeftijd van de persoon en het stadium waarin het eczeem verkeert.

TWEE STADIA VAN ECZEEM

– Acuut eczeem: We zien roodheid, zwelling, vochtblaasjes, natten en krabeffecten. Daarna drogen de blaasjes in tot korstjes, gaat de huid schilferen en neemt de roodheid af.
– Chronisch eczeem: De roodheid neemt af, de schilfering neemt toe en de huid is wat dikker. De huidlijnen worden grover dan normaal, dit heet “lichenificatie”. In de stugge en/of droge huid kunnen (pijnlijke) kloven ontstaan.

JEUK

Een typische en vervelende eigenschap van eczeem is dat het altijd in meer of mindere mate jeukt. Hierdoor krabt de patiënt aan de huid . Door het wrijven en krabben wordt het eczeem echter juist verergerd en in stand gehouden. Ook is de huid meestal droog, een droge huid geeft weer aanleiding tot jeuk.

HET BEELD VAN ECZEEM IS AFHANKELIJK VAN DE LEEFTIJD

– Baby’s: 4 weken tot 1 jaar, acuut eczeem, d.w.z nattend, blaasjes, korstjes, met felle roodheid en veel jeuk, in het gelaat (dauwworm) , romp en ledematen
– Kinderleeftijd, 1 jr tot 14 jr, gelaat, elleboogplooien en knieholtes, polsen en enkels: roodheid, bultjes, blaasjes, ook droog, kloofjes, verdikking en vergroving huid
– Volwassen leeftijd, vanaf 14 jr: chronisch terugkerend eczeem met periodes van rust en verergeringen . Vooral droog, schilferend met vergroving huid.

VARIANTEN VAN ATOPISCH ECZEEM

1. Prurigo van Besnier: heftige jeukende bulten op de romp en strekzijden ledematen

Wat is erytrodermie ?

Erytrodermie betekent letterlijk “rode huid”. Dit is een bijzondere vorm van eczeem , waarbij de heftige ontstekingsreactie gepaard gaat met een massale verwijding van de bloedvaatjes in de huid. De GEHELE huid is rood, strak gepannen, warm, gezwollen, schilferend en erg jeukend. De patiënt voelt zich daarbij meestal ziek. Dit is een ernstige situatie, omdat door de bloedvatverwijding de patiënt veel vocht , eiwitten en mineralen dreigt te verliezen. Er bestaat een risico op uitdroging en acute nierfalen. Een patiënt met erytrodermie dient in een ziekenhuis te worden opgenomen en behandeld.

De aanleg om allergisch te reageren(= atopie) kan helaas niet worden behandeld. De behandeling is gericht om de symptomen van jeuk en eczeem te bestrijden. Atopisch eczeem kan dus niet worden genezen, een goede behandeling kan wel uw leven en/of dat van uw kind een stuk draaglijker maken. De keuze van behandelvorm is afhankelijk van de ernst, lokalisatie, en stadium van het eczeem, de aanwezigheid van complicaties en de leeftijd van de patiënt.

De behandeling van atopisch eczeem bestaat altijd uit 3 onderdelen:
A. Anti-eczeem behandeling
B. Huidverzorging
C. Beperken van allergene- en niet allergene prikkels

A. ANTI-ECZEEM BEHANDELING
Het anti-eczeem behandeling is afhankelijk van de ernst, lokalisatie, en stadium van het eczeem, de aanwezigheid van complicaties en de leeftijd van de patiënt. Er bestaan drie vormen: uitwendige behandeling (zalfjes), inwendige behandeling (pillen slikken) en lichttherapie.

1. Corticosteroïden. Deze stoffen remmen de ontsteking en de jeuk. Bestaat er een gering of matig ernstig eczeem, dan is gebruik van een zwak werkend corticosteroïd meestal voldoende. Wordt het eczeem ernstiger en chronischer dan kunnen sterker werkende corticosteroïden in een “pulsschema” worden gegeven. Een voorbeeld van een pulschema is 4 dagen in de week, achter elkaar, éénmaal daags aanbrengen en dan 3 dagen in de week, alleen een vette basiszalf. De sterkte van het corticosteroïd kan dan weer geleidelijk verminderd worden, zodra het eczeem rustiger wordt.
2. Teerzalven. Ook deze stoffen remmen de onsteking en de jeuk. Ze hebben als nadelen dat ze een sterke geur hebben en dat ze afgeven op kleding en beddengoed. De effectiviteit is echter minstens net zo goed als corticosteroïden. Voor intensieve teerzalftherapie is het soms nodig om patiënten voor een paar weken op te nemen in het ziekenhuis.
3. Bij infecties met bacteriën of schimmels kan men een desinfecterende, anti-bacteriële en/of anti-schimmelmiddel toevoegen. Voorbeelden zijn fusidinezuur, chlooorhexidine of betadinejodium.
4. De twee middelen tacrolimus en pimecrolimus werken ontstekingsremmend maar bevatten géén corticosteroïden. Bijwerkingen zoals het dunner worden van de huid zullen daarom met deze middelen niet optreden. Wel ontstaat er direct na het aanbrengen van deze stoffen een irritatie-reactie die echter voorbijgaand van aard is. Deze middelen kunnen zeer goed voor eczeem in het gezicht worden gebruikt.

Welke factoren kunnen atopisch eczeem verergeren?

Constitutioneel eczeem is een aandoening waar een aangeboren aanleg voor bestaat. Toch zijn er bepaalde factoren die het eczeem kunnen verergeren:

vette zalven

door de huid in een goede conditie te houden krijgt eczeem minder kans. De huid consequent goed vet houden (waardoor het vochtgehalte in de huid op peil gehouden wordt) is dus erg belangrijk. Een goed vettend product dat eventueel naast de vette zalf gebruikt kan worden is Groninger badlotion. Deze helpt tijdens en na het douchen of badderen de huid goed vet te houden. Groninger badlotion is zonder recept bij de apotheek verkrijgbaar.

corticosteroïden

corticosteroidzalf (‘hormoonzalf’) heeft twee goede effecten op het eczeem. In de eerste plaats wordt de ontsteking in de huid onderdrukt, zodat de roodheid afneemt en in de tweede plaats werkt het ook jeukstillend. Hormoonzalven zijn erg effectief tegen eczeem, maar kunnen niet onbeperkt worden gesmeerd omdat het bij langdurig, onafgebroken gebruik de huid dun kan maken. Bovendien neemt de effectiviteit van hormooncremes dan af. Als u de zalf echter volgens de voorschriften van de arts toepast is de kans op het ontstaan van bijwerkingen zeer klein. Vooral wanneer een afwisselend schema wordt gebruikt (enkele dagen per week achtereen smeren en dan weer enkele dagen niet) zijn de risico’s op problemen klein.

calcineurine-remmers (zalf en crème)

deze producten kunnen de ontstekingsreactie van eczeem remmen en zij bevatten geen corticosteroïd. Dit zijn tacrolimus zalf en pimecrolimus crème:

pimecrolimuscrème heeft een werking en toepassing die in grote lijnen vergelijkbaar is met tacrolimus zalf. Pimecrolimus crème (merknaam: Elidel ®) is sinds 2003 in Nederland op recept verkrijgbaar en kan eveneens worden toegepast bij eczeempatienten van 2 jaar en ouder. Pimecrolimus crème is bedoeld voor mild- tot matig ernstig constitutioneel eczeem.

Onderzoek en diagnose

Wat zijn mogelijke differentiële diagnoses voor seborroïsch eczeem?

Zelfzorg

Als je last hebt van seborroïsch eczeem, kun je zelf ook enkele maatregelen nemen om de symptomen te verlichten. Houd de aangetaste huid zo schoon mogelijk, vermijd irriterende zeep of scheerschuim en gebruik in plaats daarvan een hydraterende zeepvervanger. Probeer stress te vermijden, omdat vermoeidheid en stress de symptomen kunnen verergeren. Ook is het belangrijk om niet te veel aan de huid te krabben, omdat dit schade kan veroorzaken en (secundaire) infecties kan bevorderen.

Medische behandeling

Er is geen genezing voor seborroïsch eczeem, maar behandeling kan helpen om je symptomen onder controle te houden. Het is mogelijk dat je langdurige behandleing moet toepassen om de symptomen te beheersen. Het kan ook zijn dat je slechts af en toe een behandeling nodig hebt om opvlammingen de kop in te drukken. Houd er rekening mee dat je symptomen waarschijnlijk terugkomen wanneer je stopt met de behandeling.

Je huisarts of dermatoloog kan een behandeling voor seborroïsch eczeem voorschrijven. Maar vaak kun je de middelen zonder recept kopen bij een apotheek of supermarkt.

Seborroïsch eczeem op de hoofdhuid

Als je seborroïsch eczeem op de hoofdhuid hebt, zal je apotheker of huisarts waarschijnlijk aanbevelen dat je een van de volgende behandelingen probeert:

• Geneeskrachtige anti-roos shampoos. Deze bevatten ingrediënten zoals ketoconazol, selenium, koolteer of zinkpyrithione. Je laat de shampoo 5 minuten inwerken voordat je deze uitspoelt.
• Corticosteroïd (steroïd) gels of lotions. Deze worden aanbevolen in geval van ernstige ontsteking, jeuk en schilfering. Je moet ze alleen voor korte periodes gebruiken (maximaal vier weken), tenzij de huisarts anderszins adviseert. Dit komt doordat ze bijwerkingen kunnen veroorzaken zoals het dunner worden van de huid.

Als de seborroïsch eczeem steeds terugkomt, kan de huisarts aanraden om een antischimmelschampoo eenmaal per week of eens in de twee weken te blijven gebruiken. Ketoconazol bijvoorbeeld doodt schimmels en gisten.