Alles over Fototoxische Reacties bij Huidziekten

Het verschil tussen fotoallergische en fototoxische reacties

Het belangrijkste verschil is dat fotoallergische reacties plaatsvinden als het immuunsysteem op de fotoactieve chemische stof reageert door vorming van zwellingen en ontstekingen, terwijl fototoxische reacties alleen plaatsvinden als gevolg van een directe reactie van de fotoactieve chemische stof met de huidcelmembranen en cellulair DNA, waarbij het immuunsysteem geen rol speelt.

Daarom vereisen fotoallergische reacties slechts de aanwezigheid van een kleine hoeveelheid fotoactieve chemische stof omdat het immuunsysteem zeer gevoelig is. Fototoxische reacties vereisen een aanwezigheid van een grotere hoeveelheid.

Wat zijn de zichtbare verschillen tussen fototoxische en fotoallergische reacties?

Ontwikkeling (pathogenese) van fototoxische en fotoallergische reacties

Wat veroorzaakt door geneesmiddelen opgewekte lichtgevoeligheid?

Welke medicijnen kunnen mogelijk lichtgevoeligheid veroorzaken?

Veel vaak gebruikte medicijnen die lichtgevoeligheid kunnen veroorzaken zijn opgenomen in de onderstaande tabel Veel gebruikte medicijnen die lichtgevoeligheid veroorzaken. Dit is geen complete lijst en er zijn nog vele andere medicijnen die lichtgevoeligheid kunnen veroorzaken.

Veel gebruikte medicijnen die lichtgevoeligheid veroorzaken

Attention

De huidtest is een handige manier om meer over de toestand van uw huid te weten te komen, maar raadpleeg altijd een dermatoloog voor een persoonlijke diagnose als u een lichtgevoelige reactie heeft of twijfels heeft.

Klinische eigenschappen
Zeer ernstige zonnebrand

Via het immuunsysteem overgebracht
Nee

Frequentie
Hoog

Hoeveelheid middel vereist voor het opwekken van lichtgevoeligheid
Groot

Klinische eigenschappen
Dermatitis

Via het immuunsysteem overgebracht
Ja, type IV

Frequentie
Laag

Hoeveelheid middel vereist voor het opwekken van lichtgevoeligheid
Klein

Attention

Wat is de beste manier om tegen lichtgevoeligheid te beschermen als u een fotoactief medicijn moet innemen?

Een combinatie van de juiste kleding en een zonberschermend product met een hoge beschermingsfactor wordt aangeraden.

Vermijd zonbeschermende producten met lichtgevoeligheid veroorzakende chemische stoffen.

Verder zal bescherming van de huid door kleding en het gebruik van een zonnebrandmiddel met een effectieve UVA/UVB-filter met een hoge beschermingsfactor (SPF 50+) tegen activering door licht van de meeste fotoactieve medicijnen die u mogelijk moet innemen beschermen.

Volg altijd de gebruiksaanwijzing van het zonnebrandmiddel, vooral als het gaat om de frequentie van aanbrengen. Zonnebrand vermijden zal ook in het algemeen helpen het risico van door geneesmiddelen opgewekte lichtgevoeligheidsreacties te verlagen. Lees meer over bescherming tegen zonnebrand in het gezicht of op het lichaam.

Medicijnen die je doen verbranden in de zon

Bepaalde medicijnen kunnen ervoor zorgen dat je sneller verbrandt als je in de zon komt. Dit verschijnsel wordt fototoxiciteit genoemd. De bewijskracht voor deze relatie is echter niet erg hoog. Daarom hebben een groep Amerikaanse onderzoekers hierover een studie verricht.

Verschillende onderzoeken in de afgelopen 60 jaar hebben aangetoond dat talrijke orale geneesmiddelen kunnen leiden tot fototoxiciteit. Tijdens een fototoxische reactie kun je dezelfde symptomen krijgen als bij een gewone zonnebrand, dus een rode warme huid, pijn, en soms blaren. Echter wordt het verband tussen bepaalde medicatie en fototoxiciteit niet altijd ondersteund door hoogwaardig bewijsmateriaal, dat blijkt uit een recente studie.

Het doel van deze studie was om de kwaliteit van het bewijs dat er bestaat over de fototoxiciteit van orale medicatie te boordelen. De onderzoekers hebben 240 studies bestudeerd over fototoxiciteit door geneesmiddelen die zijn uitgevoerd tussen 1959 en 2016. In totaal deden in deze studies 2466 patiënten mee. Met een bepaalde schaal werd de kwaliteit van het bewijs van deze studies beoordeeld.

Bij 89,1% procent van de 240 studies werd de associatie tussen een bepaald medicijn ondersteund door bewijs van lage kwaliteit. Fototoxische medicatie waar sterker bewijs voor bestond waren vemurafenib, ontstekingsremmers zonder steroïden en antibiotica, met name fluoroquinolonen en tetracyclines.De geneesmiddelen die het in de studies het vaakst een fototoxische reactie gaven staan hieronder op deze lijst:

• vemurafenib
• voriconazol
• doxycycline
• hydrochloorthiazide
• amiodarone
• chloorpromazine

Concluderend wordt het verband tussen bepaalde orale geneesmiddelen en fototoxiciteit meestal niet ondersteund door hoogwaardig bewijsmateriaal. Maar ondanks het matige bewijs moeten artsen en patiënten zich toch bewust zijn van de mogelijke gevolgen van langdurig gebruik fototoxische medicatie.

Lichtgevoeligheid door geneesmiddelen

Bepaalde medicijnen kunnen de gevoeligheid van de huid voor de zon verhogen.

Door geneesmiddelen opgewekte lichtgevoeligheid (of door geneesmiddelen opgewekte gevoeligheid voor de zon) doet zich voor als een medicijn dat normaal geen gevoeligheid veroorzaakt door licht wordt geactiveerd als gevolg van een wisselwerking met UV-straling bij het binnendringen van de huid.

Chemische stoffen met vlakke, tricyclische of polycyclische structuren absorberen ultraviolet licht. Vaak veroorzaken deze veranderde chemische stoffen verschijnselen op de huid (zoals fototoxische of fotoallergische reacties). Omdat stoppen met deze medicijnen niet altijd mogelijk is, is het belangrijk te begrijpen hoe u de huid tegen zonlicht kunt beschermen.

Symptome: So erkennst du eine phototoxische Reaktion

Um eine phototoxische Reaktion von anderen Reaktionen der Haut auf UV-Strahlung zu unterscheiden, kannst du auf diese Anzeichen und Symptome achten:

• Anders als bei einem Sonnenbrand oder einer Sonnenallergie kann die Reaktion schon innerhalb weniger Minuten der Sonnen- oder UV-Lichtexposition – aber auch deutlich verzögert – auftreten.
• Die Haut reagiert extremer als gewöhnlich.
• Es kommt sofort zu Erscheinungen wie Kribbeln, Brennen, starkem Juckreiz und sonnenbrandähnlichen Rötungen.
• Auch die Bildung von schmerzhaften Ödemen (Wasseransammlungen) kann bei einer phototoxischen Reaktion auftreten.

Wie unterscheidet man eine phototoxische von einer photoallergischen Reaktion?

Der Hauptunterschied ist, dass photoallergische Reaktionen als Antwort des Immunsystems auf den photoaktiven Stoff Schwellungen und Entzündungen verursachen, während phototoxische Reaktionen ausschließlich durch direkte Wechselwirkung des photoaktiven Stoffs mit den Zellmembranen und der Zell-DNS entstehen. Dabei absorbiert die eingenommene oder aufgetragene Substanz die UV-Strahlung – manchmal auch das sichtbare (HEV)-Licht – wodurch ein chemischer Prozess im Körper angeregt wird. Die Bildung freier Radikale und die Entstehung von oxidativem Stress verursachen eine direkte bzw. indirekte Zellschädigung. Das Immunsystem ist hierbei grundsätzlich nicht beteiligt. Zudem unterscheidet man zwischen endogenen (inneren) und exogenen (äußeren) Auslösern, wobei exogene Auslöser häufiger eine photoallergische als eine phototoxische Reaktion hervorrufen.