Hoe Om Te Gaan Met Jeukende Puistjes op het Lichaam

Zweetpuistjes (miliaria)

Zweetpuistjes komen bij pasgeborenen veel voor. Ze ontstaan bij verstopte zweetkanaaltjes in de huid: bij warmte kan het geproduceerde zweet niet weg en hoopt zich op. Dit opgehoopte zweet net onder de afsluiting hoog in de huid vormt dan een klein helder blaasje . Deze vorm van zweetpuistjes wordt miliaria cristallina genoemd.

Wanneer de afsluiting van het zweetkanaaltje iets dieper in de huid zit ontstaan er rode bultjes op de huid die soms flink kunnen jeuken. Deze vorm heet miliaria rubra en is ook wel bekend onder de Engelse naam ‘Prickly Heat’.
Vermijden van warme vochtige omstandigheden zorgt er voor dat de zweetpuistjes snel verdwijnen en niet meer terugkomen.

gerelateerde onderwerpen

Uitgebreide jeuk zonder zichtbare huidafwijkingen

Dit is een vorm van jeuk waarbij het een uitdaging kan zijn om de oorzaak boven water te krijgen. De eerste vraag is: zijn er inderdaad helemáál geen huidafwijkingen zichtbaar, of zijn ze misschien heel subtiel?

Is de huid aan de droge kant? Droge huid alléén kan al flinke jeuk veroorzaken. Goed invetten met onderhoudszalf (vaseline, cetomacrogolzalf, lanette zalf of koelzalf) zou dan de oplossing kunnen zijn.

Heeft u vroeger constitutioneel eczeem gehad? Een nieuwe opvlamming van constitutioneel eczeem kan soms heel subtiel zijn met relatief weinig roodheid, maar intussen wel heel veel jeuk veroorzaken. Ook hier is een vettende zalf van belang, eventueel gecombineerd met een ontstekingsremmende zalf.

Zijn er mensen in de omgeving die ook jeuk hebben? Een schurft-infectie geeft enorm veel jeuk (vooral ’s nachts) en soms zijn in het begin van de infectie de schurftgangetjes helemaal niet zo opvallend. Kijk vooral goed tussen de vingers: zijn daar wellicht subtiele gangetjes zichtbaar?

Als er geen huidafwijkingen te zien zijn is het belangrijk om ook andere oorzaken te overwegen:

Bent u niet lang geleden met een nieuw geneesmiddel begonnen? Ook dit zou de oorzaak van de klachten kunnen zijn. Vaak gaat een reactie op geneesmiddelen gepaard met een huiduitslag, maar dat hoeft niet altijd…

Bent u misschien zwanger? Ook tijdens de zwangerschap komt uitgebreide jeuk zonder duidelijke huidafwijkingen wel voor. Soms wordt de jeuk veroorzaakt door een leverprobleem, maar dat hoeft niet. De gynaecoloog of verloskundige zal zeker bloedonderzoek bij u laten doen als u jeuk heeft.

Ook de ouderdom kan tot een jeukende huid leiden. Soms komt dit door uitdroging van de huid (want op oudere leeftijd wordt er minder talg aangemaakt), maar ook zonder uitdroging kan de oudere huid intens jeuken. Bij een oudere persoon met jeukklachten mag echter niet te snel gedacht worden dat het ‘de ouderdom wel zal zijn’. Andere oorzaken moeten altijd worden uitgesloten!

Uitlokkende factoren folliculitis

Bij folliculitis is er dus sprake van een infectie van de haarzakjes als gevolg van micro organisme die het haarzakje binnendringen. Er zijn meerdere factoren die de kans op deze infectie kunnen vergroten, namelijk: beschadigde haarzakjes, warme omgeving, irriterende producten smeren en een verzwakt immuunsysteem.

Beschadigde haarzakjes

Allereerst kan folliculitis ontstaan door beschadigde haarzakjes. Wanneer je haarzakjes namelijk beschadigen kan het staphylococcus aureus bacterie, maar ook andere micro organismen, gemakkelijker het haarzakje binnendringen en hier een infectie veroorzaken.

Warme omgeving

Ook een warme en vochtige omgeving kan het risico op een infectie vergroten en zo folliculitis veroorzaken. Warmte en vocht zijn namelijk een ideale voedingsbodem voor bacteriën en schimmels, waardoor het risico op folliculitis toeneemt. Om die reden zie je folliculitis ook vaker bij mensen die snel en veel transpireren. Hetzelfde geldt voor mensen die veel tijd doorbrengen in vochtige omgevingen, zoals sauna's.

Verzwakt afweersysteem

Folliculitis wordt ook vaker gezien bij mensen met een verzwakt afweersysteem. Bijvoorbeeld als je bepaalde medicijnen gebruikt, chemotherapie krijgt of immunosuppressieve therapieën ondergaat. Hierdoor is je lichaam extra vatbaar voor infecties en kan folliculitis ontstaan.

Irriterende producten

Ook door het smeren van irriterende producten kan folliculitis ontstaan. Althans, het kan het risico op een infectie vergroten en zo indirect folliculitis veroorzaken. Denk hierbij aan het smeren van te vette zalven of irriterende scheerproducten. Om die reden zou ik de volgende scheerproducten laten staan:

• Gilette Venus scheergel
• Gilette venus gevoelige huid scheerschuim
• Gilette Vinus Satin Care scheergel
• YLONN scheerschuim

Acropustulose van de kinderleeftijd

Deze aandoening is veel zeldzamer dan de hierboven beschreven aandoeningen, maar gaat ook gepaard met kleine puistjes. Deze sterk jeukende puistjes ontstaan vooral aan de handen en voeten , zowel aan de handruggen en voetruggen als aan de handpalmen en voetzolen.

De aandoening ontstaat in de eerste paar maanden na de geboorte en is soms al bij de geboorte aanwezig.
Bijzonder is dat de puistjes (die één a twee weken blijven bestaan) vanzelf wegtrekken maar na enkele weken weer opnieuw verschijnen. Na verloop van tijd worden de aanvallen steeds minder heftig en dooft het probleem uiteindelijk vanzelf uit. Dit kan echter tot wel drie jaar duren.
De jeuk tijdens de aanvallen van acropustulose kan eventueel met corticosteroidzalf en antihistaminica worden bestreden.

Folliculitis symptomen

De symptomen van folliculitis variëren per persoon. Net als de locatie van de ontsteking. Wel zijn er een aantal dingen die opvallen. Hieronder heb ik alle folliculitis symptomen op een rijtje gezet:

• Ontsteking haarzakjes
• Kleine rode bultjes
• Jeukende pukkeltjes
• Scheerirritatie bultjes
• Puistjes achterkant nek
• Pukkeltjes schaamstreek
• Ingegroeide haren

Voorkeurslocaties van folliculitis zijn: ontstoken haarzakje lies, ontstoken haarzakjes hoofdhuid, ontstoken haarzakjes benen en ontstoken haarzakjes baardstreek.

Verschil folliculitis en acne

De huidaandoening folliculitis (linker foto) kan erg lijken op acne (rechter foto). Beide huidklachten zitten tenslotte vooral op plekken waar haren groeien en uiten zich als pukkeltjes en puistjes. Toch zijn er ook duidelijke verschillen tussen deze twee huidaandoeningen.

Je ziet bij folliculitis bijvoorbeeld geen mee-eters zitten, zoals bij acne wel het geval is. Daarnaast worden acne puistjes veroorzaakt door een verstopping en ontsteking van de talgklieren. Bij folliculitis gaat het om een ontsteking van de haarzakjes.

Verschil folliculitis en keratosis pilaris

Waar folliculitis (linker foto) ook erg op kan lijken is de huidaandoening keratosis pilaris (rechterfoto). Niet gek, want keratosis pilaris is een huidklacht waarbij er ook verstoppingen van de haarzakjes ontstaan. Alleen is hierbij (nog) geen sprake van een ontsteking. Hierdoor geeft keratosis pilaris over het algemeen ook geen jeuk of pijn en folliculitis wel. Daarnaast verschijnen er bij keratotis pilaris kleine rode puntjes in de huid. Een beetje vergelijkbaar met kippenvel. Bij folliculitis zijn het meer pukkeltjes en puistjes.