Huidkanker veroorzaakt door zonnebrand - Risico's, Preventie en Behandeling

Is de zonnebank slecht voor huid?

Ja. Dat is het enige antwoord dat ik je kan geven. De zonnebank is altijd slecht voor je huid. Waarom dat zo is, leg ik je hieronder uit.

Je hoort het nog best vaak: mensen die ‘even’ een zonnebankkuurtje halen. Om ‘voor te bruinen’ voor de vakantie. Of om met de ‘extra’ vitamine D een (winter)dip tegen te gaan.

Ik ben hier sterk op tegen. Waarom? Het is allemaal een kwestie van gezond verstand. De meeste mensen in Nederland hebben een licht huidtype, dat gemaakt is voor het Nederlandse klimaat: onze zomers hebben soms maar een paar écht zonnige dagen. Om naast die zomerbestemming met zongarantie en die lastminute-winterbestemming ook nog eens onder de zonnebank te gaan liggen, is onverstandig. Daar zijn onze lichte huidtypes niet op gebouwd. En de kans op huidkanker neemt echt toe door de zonnebank. Niet doen dus!

UV-straling

UVA vs. UVB: UVA-licht – zoals onder de zonnebank – zorgt voor een relatief snelle bruining door een verandering in het al aanwezige pigment. Dit noem je ‘directe pigmentatie’, maar deze duurt slechts enkele uren en geeft weinig bescherming. UVB-straling zorgt voor een vertraagde bruining, door toename en snellere verspreiding van het pigment in de opperhuid. De huid wordt bovendien dikker.

Voor beide processen geldt: het is een beschermingsreactie van je huid. Als de huid zongebruind is, is er ALTIJD schade opgetreden.

Een bruine huid opgewekt door UVA-straling (onder de zonnebank) biedt daarna weinig bescherming tegen UVB-verbranding (door de zon). Het heeft dus geen zin om te gaan ‘voorbruinen’ onder de zonnebank voordat je op vakantie gaat.

Huidveroudering door de zonnebank

Meer rimpels en huidschade: UVA-straling – waar vooral gebruik van wordt gemaakt onder de zonnebank – werd lang gezien als ongevaarlijk. Maar UVA-stralen dringen een stuk dieper door in de huid dan UVB-stralen, waardoor ze – zeker in hoge doses (zoals onder de zonnebank) – heel schadelijk kunnen zijn. UVA-straling zorgt voor een versnelde huidveroudering: het bindweefsel wordt aangetast en de elasticiteit van de huid neemt af.

Vroegtijdige veroudering van de huid zie je aan:

• Vermindering van elasticiteit: rimpels
• Vlekkerige verkleuring van de huid, te veel of te weinig pigmentvorming
• Uitgezette bloedvaatjes

Hoe schadelijk is de zonnebank?

Heel schadelijk: bij zonnebankgebruik vergroot je de kans op huidveroudering en huidkanker.

Of de overmatige UV-straling nu van de zon of uit de zonnebank komt: je (onbeschermde) huid raakt sowieso beschadigd. Het is wel zo dat de dosis UVA-straling onder de zonnebank hoger is dan in zonlicht.

Nee, ‘voorbruinen’ heeft geen zin. De bruine huid opgewekt door UVA-straling (onder de zonnebank) biedt daarna weinig bescherming tegen UVB-verbranding (door de zon).

Vitamine D is belangrijk voor een goede gezondheid en wordt aangemaakt in de huid onder invloed van UVB-straling. Probleem: de meeste zonnebanken produceren weinig UVB-licht. Dus een ‘vitamine D-kuurtje’ onder de zonnebank heeft geen zin. Wil je meer weten over dit onderwerp? Ik schreef een blog over vitamine D en de zon.

Het schijnt dat sommige mensen dit zo ervaren, maar er is nog niet genoeg wetenschappelijk onderzoek gedaan om hier een duidelijk antwoord op te kunnen geven. Er is een benaming voor: tanorexia. Het is een ziekelijk verlangen om een bruine huidskleur te krijgen. Of het nu van de zonnebank of de zon komt. Dat maakt geen verschil.

Een bruine kleur biedt nauwelijks bescherming tegen verbranding en zonnebankbruin zeker niet. Gebruik gewoon een goede zonnebrandcrème. Kies daarbij liefst voor een product dat beschermt tegen UVA- en UVB-stralen.

Fabels en feiten over zonnebrandcrème

Nee, dit is niet waar.
In sommige berichten staat dat uv-filters en andere stoffen in zonnebrandcrèmes kankerverwekkend zouden zijn. Dit klopt niet.

Er gelden strenge veiligheidseisen vanuit de Europese wetgeving. Daarin staat dat kankerverwekkende stoffen in cosmetica verboden zijn.
Ook worden zonnebrandcrèmes extra gecontroleerd door een veiligheidsbeoordelaar. Deze bekijkt of de gebruikte stoffen in het product veilig zijn.

Zonnebrandcrèmes kun je dus veilig gebruiken.

Allergie

Wel kunnen stoffen in zonnebrandcrème bij sommige mensen een allergische reactie geven. Op de site Waar Zit Wat In vind je een overzicht van stoffen die in zonnebrandcrème zitten. En waar sommige mensen allergisch op reageren. Ben je gevoelig voor 1 van de stoffen? Kies dan een zonnebrandcrème waar die stof niet in zit.

Zonnebrand

Een gebruinde huid is niet hetzelfde als zonnebrand. Bij zonnebrand verbrand je je huidoppervlak waardoor het rood wordt en geïrriteerd raakt. Het gaat om een eerstegraads brandwonde en een ontstekingsreactie van de huid. De bloedvaten in de huid verwijden zich en de huid zwelt, jeukt en voelt branderig aan. Als je blijft zonnebaden nadat je je hebt verbrand door de zon, kan de schade verergeren tot een tweedegraads- of derdegraads brandwond.

De oorzaak van zonnebrand zit in de straling die we krijgen van het zonlicht. Zonlicht bevat namelijk ultravioletstraling of UV-straling. Er bestaan verschillende soorten UV-straling en er zijn twee soorten die huidbeschadiging veroorzaken, namelijk UV-A en UV-B.

Vooral die laatste zorgt voor heel wat schade, maar zowel UV-A als UV-B kunnen een kwaadaardig melanoom of huidkanker veroorzaken.