Verband tussen Eczeem en Longklachten - Onderzoek en Verheldering

Eczeem en voeding: wat kun je beter niet eten

Eczeem en voeding kunnen dus nauw met elkaar verbonden zijn. Naast bepaalde allergenen kunnen ook andere voedingsmiddelen een rol spelen in verergering van eczeemklachten doordat ze een effect hebben op ontstekingsreacties in het lichaam.

Bewerkte en geraffineerde voeding

Het beste is om bewerkte en geraffineerde voeding zoveel mogelijk te vermijden. Dit soort voedingsmiddelen bevatten weinig vitaminen, mineralen, antioxidanten en vezels, en juist een grote hoeveelheid ongezonde vetten, suikers en voedseladditieven.

Voeding rijk aan omega 6

Met ons westerse voedingspatroon krijgen we meer dan het dagelijks advies aan linolzuur (een omega 6-vetzuur) binnen en te weinig omega 3. 6 De verhouding tussen deze twee onverzadigde vetzuren is vaak uit balans wat een nadelig effect kan hebben op het immuunsysteem. 7

Bronnen van omega 6 zijn plantaardige oliën en vetten zoals zonnebloemolie, koolzaadolie, maisolie en margarine, vlees en bewerkte voedingsmiddelen (kant-en-klaar producten).

Nachtschade groente bij eczeem

Hoewel groenten veel goede voedingsstoffen bevatten, kan het eten van bepaalde soorten ongunstig zijn bij eczeem. Een survey-onderzoek suggereert dat nachtschade groenten – zoals tomaten, paprika, aubergine, pepers en witte aardappelen – eczeemklachten kunnen verergeren. 8 Dit zou te wijten zijn aan solanine, een stofje dat in deze groenten zit. Meer onderzoek hiernaar is echter nog nodig.

Histaminerijke voeding en de huid

Histamine maken we niet alleen zelf aan maar krijgen we ook via onze voeding binnen. Een teveel kan zorgen voor een overactieve afweerreactie met huiduitslag als gevolg. Een histamine-vrij dieet kan de klachten van constitutioneel eczeem verminderen. 9

Een histamine-vrij dieet is praktisch onmogelijk omdat het in veel voedingsmiddelen voorkomt. Daarom is een histamine-arm dieet beter toe te passen. Hierbij beperk je bepaalde voedingsmiddelen zoals varkensvlees, verschillende kazen, zuivel, groenten als tomaten en spinazie, alcohol, suiker, chocolade en bepaalde soorten citrusfruit.

Definition eines Ekzems

Die Bezeichnungen Ekzem oder auch Dermatitis sind Überbegriffe für das Erscheinungsbild der Haut bei verschiedenen Erkrankungen. Sie ähneln sich äußerlich oft, haben aber sehr unterschiedliche Ursachen. Bei ekzematösen Erkrankungen der Haut beobachtet man meist eine akute und eine chronische Form, da die Haut sich bei längerem Bestehen der Erkrankung verändert.

Die häufigsten Ekzemformen sind:

• Kontaktekzem (allergisch: z. B. Nickelallergie, oder toxisch: z. B. Säure)
• Atopisches Ekzem (Neurodermitis / endogenes Ekzem)
• Exsikkationsekzem (Austrocknungsekzem, betrifft besonders ältere Menschen mit trockener Haut)
• SeborrhoischesEkzem, oft seborrhoische Dermatitis genannt
• DyshidrotischesEkzem
• NummuläresEkzem

Voedingstips bij huidklachten

Hieronder volgen diverse tips die belangrijk zijn bij huidklachten.
1) Eet verse voeding en v ermijd transvetten, gehydrogeneerde vetten, bewerkte voedingsmiddelen, kant- en klaar maaltijden, eten uit ‘pakjes en blikjes’.
2) Neem voldoende vet (omega vetzuren). Vermijd zoveel mogelijk geharde vetten, omdat deze vetten zijn gehydrogeneerd. Dit is een speciale bewerking die de meeste plantaardige oliën ondergaan zodat ze geschikt zijn voor bakken en braden. Dit gebeurt door de vetten om te zetten van een vloeibare naar een vaste vorm.

Gehydrogeneerde vetten zitten bijna overal in, van pindakaas, koekjes, crackers, en gebak tot chips en pizza. Lees daarom goed de etiketten van voedingsmiddelen. Vermijd ook transvetzuren die voortkomen uit gebakken vetten en oliën en voorkomen in margarine, gebak, snacks en chips.

Kies liever voor vette vis die gezonde vetten bevat voor het voeden van de huid en slijmvliezen. Of kies voor noten en zaden die niet verhit en ongezouten zijn. Wissel af tussen biologisch gepeld hennepzaad, chiazaad, (on)gebroken lijnzaad en pompoen-, zonnebloem en pijnboompitten. Ook hennep-, lijnzaad- of walnootolie kunt u, zonder deze te verhitten, gebruiken.
3) Drink voldoende(Bron)water. Drink voldoende (bron)water per dag (gemiddeld 35 ml per kg lichaamsgewicht) om de huid te hydrateren. Vermijd het drinken van frisdranken. Deze dranken bevatten veel (kunstmatige) suikers en plegen daardoor mineralenroofbouw op het lichaam.
4) Eet grote porties verse biologische groenten. Eet minimaal 500 gram biologische groenten per dag. Een makkelijke manier om aan deze hoeveelheid groenten te komen, is in de vorm van gepureerde groentesoep of groentesappen. Eet daarnaast drie stuks fruit per dag voor voldoende vezels, als voeding voor de darmflora. Vermijd fruit zoals banaan, citrusvruchten, kersen, abrikozen en ananas, deze kunnen de eczeem verergeren.
5) Neem voldoende zwavelhoudende aminozuren voor de opbouw van de huid. Kies voor plantaardige eiwitten zoals tofu, tempé, peulvruchten en verse noten. Als u vlees eet, kies dan voor biologisch (hormoonvrij) vlees of gevogelte zoals schapen- en rundvlees, kip en kalkoen. Voor eiwitten uit zuivel kunt u kiezen voor geiten-, schapen- of sojayoghurt.

Huidverzorging van binnenuit

Symptomen van eczeem zijn onder andere jeuk, rode uitslag en een droge schrale huid. Maar eczeem kan ook ‘nat’ zijn door de blaasjes die vocht afscheiden. Naast het verzorgen van de huid aan de buitenkant, kunt u de huid ook verzorgen van binnen uit.

Eczeem komt dikwijls vanuit een ontstekingsreactie. Hierbij kan extra inname van het juiste omega-6-vetzuur GLA de ontstekingsreactie remmen. De juiste vetzuren zoals visolie, linolzuur en GLA vormen een goede basis voor de aanmaak van de juiste prostaglandines. Dit zijn hormoonachtige substanties die diverse processen in het lichaam reguleren, waaronder immuniteits- en ontstekingsprocessen. Ook bij eczeem en ontstekingsreacties van de slijmvliezen spelen prostaglandines een rol.

Borage-olie is rijk aan het biologisch actieve meervoudig onverzadigde omega-6-vetzuur GLA. De synthese van GLA en andere waardevolle onverzadigde vetzuren wordt geblokkeerd door verzadigde, gehydrogeneerde vetten en transvetzuren. De omzetting van linolzuur in GLA wordt niet alleen geremd bij eczeem, maar ook bij virale infecties, alcoholgebruik, stress, straling, ouderdom, diabetes, premenstrueel syndroom, astma en multiple sclerose.

Omzettingsproblemen zijn er ook door tekorten aan bepaalde vitaminen en mineralen zoals vitamine A, C, E, B2, B3, B5, B6, B12, biotine, magnesium, zink en zwavel. Onvoldoende inname of meer verbruik van deze nutriënten hebben een negatieve invloed op het metabolisme van omega-vetzuren, doordat ze dit proces remmen.

Commentaar NDN

Samenvattend geven wij nog de top drie van aandachtspunten bij eczeem met betrekking tot suppletie:
1.Suppletie met vitamine D kan symptomen van atopisch eczeem drastisch verminderen. De resultaten van een klinische studie (1) laten zien dat extra vitamine D symptomen van atopisch eczeem kan verminderen.
2.Omega 3-vetzuursuppletie (2) tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode verkleint de kans op atopische aandoeningen bij kinderen tot 2 jaar.
3.Minder diversiteit van bacteriën (3) in de darmen verhoogt het risico van atopisch eczeem bij kinderen. Suppletie van microbiotica blijkt gunstig te werken bij huidklachten.
4.Teunisbloemolie is de bekendste bron van GLA en bevat gemiddeld 9 tot 10% GLA. De olie van de bernagieplant (borageolie) is echter veel rijker aan GLA en bevat gemiddeld 21 tot 24% GLA. Deze vetzuren (4) zijn gunstig voor de huid bij inwendig gebruik.

Een natuur diëtist kan helpen een dieet- en/ of suppletie advies op maat te maken.

Ellen Geestman, natuurdietist

Update juni 2024

Zoutinname kan opflakkeringen van eczeem verklaren.
Uit een studie [1] blijkt dat een dieet met een hoog natriumgehalte het risico op eczeem kan vergroten. Wetenschappers ontdekten dat het eten van slechts één gram natrium extra per dag de kans op opflakkeringen met 22% vergroot.

De meeste mensen weten wel dat natrium, meestal geconsumeerd in de vorm van zout, het risico op hoge bloeddruk en hartziekten verhoogt. Onlangs hebben wetenschappers echter ook ontdekt dat natrium in de huid wordt opgeslagen, waar het een rol kan spelen bij ontstekingen die zich voordoen bij eczeem.

Hoe ontstaat eczeem?

Verschillende factoren spelen een rol bij het ontstaan van eczeem. Constitutioneel eczeem wordt veroorzaakt door een complexe interactie van genen en omgevingsfactoren waarbij het immuunsysteem betrokken is. 1,2

De kans op het ontwikkelen van eczeem is groot wanneer één of beide ouders atopisch zijn (allergisch of gevoelig reageren op een niet levensbedreigende stof). Hierbij kan een bepaalde genmutatie in de huidcellen ervoor zorgen dat de huidbarrière verstoord raakt.

Bepaalde prikkels en stoffen uit de omgeving zorgen voor een overgevoelige reactie van de huid. Deze reactie kan een erfelijke component hebben, maar dat hoeft niet. De huid reageert bijvoorbeeld op warmte, transpiratie, droge lucht, wol of acryl, bepaalde voedingsmiddelen, huisstofmijt, zeep of chemicaliën in schoonmaakmiddelen. Ook kunnen er bepaalde factoren zijn die de kans op het ontstaan van eczeem kunnen vergroten.

Een verstoorde huidbarrière

Een verstoorde huidbarrière zorgt ervoor dat de huid meer vocht verliest en uitdroogt. 2 Daardoor is de huid minder goed beschermd en vatbaarder voor irriterende stoffen en allergenen. Deze kunnen de huid binnendringen waarna ontsteking en een overactieve immuunrespons volgt. 1 Het immuunsysteem ziet de onschuldige stof als indringer en reageert hier overdreven op. Stoffen als histamine komen vrij en zijn verantwoordelijk voor de typische eczeemklachten.

Eczeem en het darmmicrobioom

Een evenwichtig darmmicrobioom is ook van belang voor een gezonde huid. Mensen met constitutioneel eczeem hebben een lagere diversiteit van goede darmbacteriën en een grotere doorlaatbaarheid van de darm. 3

Goede darmbacteriën zoals Bifidobacterium en Lactobacillus hebben een beschermende werking bij ontstekingsziekten van de huid waaronder eczeem. Bifidobacterium bacteriën produceren korteketenvetzuren als butyraat die een gunstig effect hebben op de huidbarrière door het verminderen van ontstekingsfactoren. 4