Rode Huiduitslag met Bultjes - Oorzaken en Behandelingsopties

Onderzoek

Erythema annulare centrifugum wordt door de arts op het blote oog herkent. Het kan echter veel lijken op andere ringvormige huidaandoeningen, zoals granuloma annulare, pityriasis rosea en ringworm. Ook kan het lijken op erythema migrans. Dit laatste is een huidreactie veroorzaakt de Borrelia bacterie, die kan ontstaan na een tekenbeet.

Om zeker te zijn dat het om erythema annulare centrifugum gaat, wordt daarom vaak een huidbiopt afgenomen voor onderzoek. Bij een biopt wordt de huid ter plaatse verdoofd om er een klein stukje uit te halen. Dit gebeurt met behulp van een soort appelboortje. Het stukje wordt daarna opgestuurd voor microscopisch onderzoek.

Is de plek misschien een schimmelinfectie, dan kunnen er een paar schilfertjes worden afgenomen voor microscopisch onderzoek.

Huiduitslag bij corona / COVID-19

Sinds de uitbraak van het coronavirus in december 2019 in Wuhan, China, worden dermatologen geconfronteerd met huidafwijkingen die mogelijk in het kader van een coronavirus infectie kunnen passen. De naam die artsen aan een coronavirus infectie hebben gegeven is COVID-19.

De belangrijkste kenmerkende symptomen van COVID-19 zijn hoge koorts (boven 38.5 graden), droge hoest en toenemende benauwdheid. Maar wat als je daarbij huiduitslag ziet? Hoort deze bij de virusinfectie of staat het er helemaal los van?

Tot nu toe zijn de volgende soorten huidafwijkingen waargenomen die in verband worden gebracht met een coronavirus infectie:

1. Huiduitslag mogelijk gerelateerd aan een coronavirus infectie

De volgende huidafwijkingen, als ze samen met de klachten koorts, hoesten en benauwdheid voorkomen, kunnen een uiting zijn van een coronavirus infectie:

-Erythema exsudativum multiforme (afgekort EEM)

EEM begint vaak met een soort griepje met koorts. Daarna ontstaan er een of meerdere rode ronde plekken en verhevenheden die overgaan in typische ringvormige afwijkingen, die eruitzien als schietschijven. Deze worden ook wel “schietschijf laesies” of in het Engels “target-lesions” genoemd.

Bij urticariële vasculitis zien we paarsrode niet wegdrukbare vlakke plakkaten, waarbij er ook sprake is van een algehele malaise. Deze plakkaten zien we vooral aan de benen.

-Aspecifieke jeukende huiduitslag

Sommige patiënten ontwikkelen een meer aspecifieke huiduitslag zoals roodheid, rode bultjes, eczeemuitslag of gewoon jeuk met krabeffecten

2. Huiduitslag als gevolg van een geneesmiddelenreactie

Huiduitslag door bacterie-infecties

meningokok infectie
rode vlekken op de huid, die al snel niet meer (helemaal) wegdrukbaar zijn. Kan ook aan de handpalmen en voetzolen optreden. Veel andere symptomen van ernstig ziek zijn. Snel medisch handelen is nodig.
roodvonk
rode verkleuring van het gezicht, later ook roze-rode huiduitslag over de rest van de huid. Ook koorts, keelpijn en malaiseklachten. Heel typisch voor roodvonk is de ‘aardbeientong’.

Geneesmiddelen zijn beruchte veroorzakers van huiduitslag. In de bijsluiter van bijna alle geneesmiddelen staat dat zij een huidreactie kúnnen veroorzaken. Sommige soorten geneesmiddelen zijn hiervoor speciaal berucht, zoals antibiotica. De huidreacties hoeven niet altijd kort na het begin van het gebruik van het geneesmiddel op te treden. Soms beginnen de huidafwijkingen pas een week na de eerste dosis van het medicijn. Andere geneesmiddelen die relatief vaak een huiduitslag veroorzaken zijn NSAID’s (o.a. aspirine, ibuprofen etc.) en medicijnen tegen epilepsie.
Zoals gezegd is de lijst van geneesmiddelen die huiduitslag kúnnen veroorzaken erg lang. Ook middeltjes die als ‘kruidengeneesmiddel’ worden verkocht kunnen soms hevige huidreacties veroorzaken.

Huiduitslag of huidziekte?

In de inleiding werd al aangegeven dat huiduitslag geen medische term is en er ook geen vaste definitie van bestaat. Het verschil tussen het begrip huiduitslag en huidziekten is dan ook niet heel scherp gedefinieerd, maar algemeen wordt geaccepteerd dat huidziekten in eerste instantie hun oorzaak vinden in de huid zélf. Sommige huidziekten kunnen soms zo snel opkomen en zulke grote huiddelen bedekken dat ze wel eens kunnen lijken op ‘huiduitslag’. Voorbeelden hiervan zijn psoriasis guttata, en pityriasis rosea. Ook sommige infecties kunnen wel eens worden aangezien voor huiduitslag, zoals bijvoorbeeld pityriasis versicolor (een oppervlakkige gistinfectie van de huid). Ook galbulten kunnen soms in korte tijd over een groot deel van de huid ontstaan en in die zin ook als een vorm van huiduitslag gezien worden.

Raadpleeg bij elke huiduitslag die u niet met zekerheid kunt herkennen uw (huis)arts! Dit geldt al helemaal voor vormen van huiduitslag die met algemene ziekteverschijnselen gepaard gaan!

Aan huiduitslag gerelateerde onderwerpen

Literatuur
Korman A et al: Viral exanthems: An update on laboratory testing of the adult patient. J Am Acad Dermatol. 2017 Mar,76(3):538-550
Keighley CL et al: Viral exanthems. Curr Opin Infect Dis. 2015 Apr,28(2):139-50

Welke vormen van huiduitslag zijn er ?

HUIDUITSLAG DOOR INFECTIEZIEKTE

2. Bacteriële infecties

• krentenbaard
• folliculitis
• syfilis
• staphylococcal scalded skin syndrome
• meningokokken uitslag

3. Andere huidinfecties

HUIDUITSLAG DOOR HUIDONTSTEKING

Huiduitslag kan ook optreden in het kader van een ontstekingsziekte van de huid, waarbij het afweersysteem ontspoord is (bijv een allergie) of tegen de eigen huid gekeerd is (auto-immuunziekte). Voorbeelden zijn

HUIDUITSLAG DOOR GENEESMIDDELEN

Veel geneesmiddelen kunnen na gebruik huiduitslag en jeuk geven. De meeste beruchte middelen zijn antibiotica, zoals amoxicilline. Andere middelen die relatief vaak huiduitslag geven zijn NSAIDs (zoals aspirine, ibuprofen en diclofenac), epilepsie medicijnen ( zoals carbamazepine) en hartmedicijnen ( zoals beta blokkers en cholesterolverlagers). Lees meer hierover in de speciale folder “Allergie voor geneesmiddelen”.

Erythema annulare centrifugum

Erythema annulare centrifugum is een rode huiduitslag in de vorm van een ring.

Deze uitslag begint vaak als een rood stipje of bultje. De plek wordt elke dag langzaam groter, tot circa 8 centimeter. In het midden wordt het dan steeds minder rood. Zo krijgt de uitslag de vorm van een ring. En dat is ook de betekenis van het woord ‘erythema annulare centrifugum’: erythema = rood, annulair = ringvormig en centrifugal = uitbreidend vanuit het centrum.

De huiduitslag kan jeuken en schilferen, maar hoeft geen klachten te geven. Waarschijnlijk is de uitslag een reactie van het lichaam op een andere ziekte, ook al wordt die meestal niet gevonden.

Erythema annulare centrifugum komt zowel bij vrouwen als mannen voor, vooral op jongvolwassen en middelbare leeftijd.