Periorale Eczeem - Begrip en Behandeling van Huidziekten

Wat is de oorzaak van seborroïsch eczeem?

In het ontstaan van seborroïsch eczeem staat een gist centraal. Deze gist (Pityrosporon ovale) is een zeer algemeen voorkomende gist. Hij wordt algemeen aangetroffen op de huid van mensen zonder seborroïsch eczeem of roos.

Veel voorkomende plekken voor seborroïsch eczeem zijn:

– naast de neus en in de wenkbrauwen
– langs de haarlijn van het behaarde hoofd
– de oogleden en oorschelpen
– de borst en de rug tussen de schouderbladen
– in de plooien: oksels, liezen, genitaalgebied
– het behaarde hoofd: seborroisch eczeem op deze plek is beter bekend als ‘roos’.

Wat zijn de symptomen van atopisch eczeem ?

Zowel de plaats waar atopisch eczeem op het lichaam voorkomt, als de verschijningsvorm zijn afhankelijk van de leeftijd van de persoon en het stadium waarin het eczeem verkeert.

TWEE STADIA VAN ECZEEM

– Acuut eczeem: We zien roodheid, zwelling, vochtblaasjes, natten en krabeffecten. Daarna drogen de blaasjes in tot korstjes, gaat de huid schilferen en neemt de roodheid af.
– Chronisch eczeem: De roodheid neemt af, de schilfering neemt toe en de huid is wat dikker. De huidlijnen worden grover dan normaal, dit heet “lichenificatie”. In de stugge en/of droge huid kunnen (pijnlijke) kloven ontstaan.

JEUK

Een typische en vervelende eigenschap van eczeem is dat het altijd in meer of mindere mate jeukt. Hierdoor krabt de patiënt aan de huid . Door het wrijven en krabben wordt het eczeem echter juist verergerd en in stand gehouden. Ook is de huid meestal droog, een droge huid geeft weer aanleiding tot jeuk.

HET BEELD VAN ECZEEM IS AFHANKELIJK VAN DE LEEFTIJD

– Baby’s: 4 weken tot 1 jaar, acuut eczeem, d.w.z nattend, blaasjes, korstjes, met felle roodheid en veel jeuk, in het gelaat (dauwworm) , romp en ledematen
– Kinderleeftijd, 1 jr tot 14 jr, gelaat, elleboogplooien en knieholtes, polsen en enkels: roodheid, bultjes, blaasjes, ook droog, kloofjes, verdikking en vergroving huid
– Volwassen leeftijd, vanaf 14 jr: chronisch terugkerend eczeem met periodes van rust en verergeringen . Vooral droog, schilferend met vergroving huid.

VARIANTEN VAN ATOPISCH ECZEEM

1. Prurigo van Besnier: heftige jeukende bulten op de romp en strekzijden ledematen

Hoe wordt seborroïsch eczeem behandeld?

Het belangrijkste aspect van de behandeling is het reduceren van de hoeveelheid Pityrosporon ovale op de huid. Hiervoor zijn speciale anti-gist cremes en shampoos in de handel. Enkele van deze producten heeft behalve een gist-dodende werking ook een ontstekingsremmend effect waardoor de eczeemklachten eerder verdwijnen.

Voorbeelden van deze gist-dodende middelen zijn:
– ketoconazol (crème en shampoo)
– ciclopirox (crème)
– miconazol (crème)
– sulconazol (crème)

Omdat het behaarde hoofd geldt als een reservoir voor de gist kan het verstandig zijn ook de hoofdhuid in de behandeling te betrekken door enkele keren per week met bv. ketoconazol shampoo of Selsun shampoo te wassen. Dit geldt natuurlijk ook als er actief seborrhoisch eczeem op het behaarde hoofd aanwezig is. Selsun shampoo is zonder recept bij de apotheek verkrijgbaar.

Bij heftige vormen van seborrhoïsch eczeem kan de arts ook een milde corticosteroïdcreme voorschrijven die gecombineerd kan worden met het anti-gist geneesmiddel. Omdat het eczeem vooral optreedt op kwetsbare huidgebieden zal het toegevoegde corticosteroïd vrijwel altijd een klasse 1 (hydrocortison) of klasse 2 (triamcinolon) corticosteroïd zijn.

Wat is de behandeling?

Het belangrijkste is dat het gebruik van de corticosteroïdcrème of -zalf wordt gestopt. Hetzelfde geldt voor make-up. Het is belangrijk zich te realiseren, dat het stoppen van de hormooncrème vaak wordt gevolgd door een duidelijke verergering van de huiduitslag. De crème of zalf moet dan vooral niet opnieuw worden gebruikt!

Meestal wordt dermatitis perioralis behandeld met een gel of crème die metronidazol of erytromycine bevat. Soms wordt eerst gedurende een korte tijd hydrocortisoncrème (het allerzwakste hormoonpreparaat) gebruikt om geleidelijk de sterkere hormooncrèmes te ontwennen.

Ook worden vaak antibiotica in de vorm van tabletten voorgeschreven. Dat zijn meestal antibiotica van de tetracyclinegroep: tetracycline, doxycycline of minocycline, maar ook erytromycine of claritromycine kunnen worden gebruikt. Let wel: bij gebruik van sommige antibioticatabletten kan de betrouwbaarheid van de anticonceptiepil verminderen!

Hoe vaak komt atopisch eczeem voor?

In geïndustrialiseerde landen komt atopisch eczeem voor bij 5-15% van de kinderen en bij 1-3% van de volwassenen. Geschat wordt dat ongeveer 400.000 mensen in Nederland deze huidaandoening hebben. Atopisch eczeem begint al meestal in de eerste 6 levensmaanden, maar kan in principe op iedere leeftijd beginnen. Ongeveer 75% van de patiënten is jonger dan 20 jaar. Geschat wordt dat 3-5% van alle kinderen atopisch eczeem heeft. Het eczeem kan gedurende een betrekkelijk korte tijd aanwezig zijn, maar ook chronisch blijven bestaan. Bij sommige mensen verdwijnt het om vervolgens veel later weer terug te keren.

Jazeker. Ook baby’s kunnen eczeem krijgen, al na een paar weken tot maanden. Op babyleeftijd wordt atopisch eczeem ook wel “dauwworm” genoemd.