Waarom Wordt Mijn Eczeem Steeds Erger?

Wat zijn de symptomen van atopisch eczeem ?

Zowel de plaats waar atopisch eczeem op het lichaam voorkomt, als de verschijningsvorm zijn afhankelijk van de leeftijd van de persoon en het stadium waarin het eczeem verkeert.

TWEE STADIA VAN ECZEEM

– Acuut eczeem: We zien roodheid, zwelling, vochtblaasjes, natten en krabeffecten. Daarna drogen de blaasjes in tot korstjes, gaat de huid schilferen en neemt de roodheid af.
– Chronisch eczeem: De roodheid neemt af, de schilfering neemt toe en de huid is wat dikker. De huidlijnen worden grover dan normaal, dit heet “lichenificatie”. In de stugge en/of droge huid kunnen (pijnlijke) kloven ontstaan.

JEUK

Een typische en vervelende eigenschap van eczeem is dat het altijd in meer of mindere mate jeukt. Hierdoor krabt de patiënt aan de huid . Door het wrijven en krabben wordt het eczeem echter juist verergerd en in stand gehouden. Ook is de huid meestal droog, een droge huid geeft weer aanleiding tot jeuk.

HET BEELD VAN ECZEEM IS AFHANKELIJK VAN DE LEEFTIJD

– Baby’s: 4 weken tot 1 jaar, acuut eczeem, d.w.z nattend, blaasjes, korstjes, met felle roodheid en veel jeuk, in het gelaat (dauwworm) , romp en ledematen
– Kinderleeftijd, 1 jr tot 14 jr, gelaat, elleboogplooien en knieholtes, polsen en enkels: roodheid, bultjes, blaasjes, ook droog, kloofjes, verdikking en vergroving huid
– Volwassen leeftijd, vanaf 14 jr: chronisch terugkerend eczeem met periodes van rust en verergeringen . Vooral droog, schilferend met vergroving huid.

VARIANTEN VAN ATOPISCH ECZEEM

1. Prurigo van Besnier: heftige jeukende bulten op de romp en strekzijden ledematen

Wat is het atopisch syndroom?

Het atopisch eczeem vormt een onderdeel van het “atopisch syndroom” . Hieronder vallen ook astma (benauwdheid en piepen), hooikoorts (verstopte neus, tranende ogen, niezen) en voedingsallergie (bijvoorbeeld voor pinda’s of noten) Vaak heeft de patiënt één of meerdere familieleden met één of meerdere van deze vier ziektebeelden. Het is inmiddels duidelijk dat een kind met atopisch eczeem ook later klachten kan krijgen van hooikoorts, astma of voedingsallergie. Andersom is het ook mogelijk. Een kind die op jonge leeftijd al symptomen heeft van hooikoorts of astma kan later ook eczeem ontwikkelen.

1. ERFELIJKHEID

Atopisch eczeem is genetisch bepaald en kan daarom niet worden genezen. De aanleg voor atopisch eczeem wordt erfelijk overgedragen en kan al snel na de geboorte tot uiting komen. Studies tonen aan dat er niet één maar meerdere genen (= dit zijn stukjes erfelijk materiaal gelegen op de chromosomen ) gerelateerd zijn aan het ontstaan van atopisch eczeem. Zeker één deze genen is betrokken bij de opbouw van de huid barrière. Andere genen spelen een rol bij het ontstaan van het overgevoelig afweersysteem bij eczeem.

Mutatie filaggrine eiwit. Een deel van de patiënten met atopisch eczeem heeft een mutatie in het gen die verantwoordelijk is voor het aanmaken van filaggrine eiwit. Filaggrine ( oftewel: filament aggregating protein) heeft een belangrijke rol in de functie van de huid barrière. Filaggrine speelt een belangrijke rol in het dicht houden van de huid en ook als natuurlijke bevochtiger van de huid (zogenaamde “natural moisturizer) . Bij mutaties in dit gen ontstaat een droge huid en een verslechterde huidbarrière. De huid is hierdoor constant “lek”. Door dit verstoorde huid barrière kunnen bacteriën en virussen gemakkelijker van buitenaf de huid binnendringen maar vice versa ook water en voedingstoffen van binnenuit naar buiten ontsnappen. Waarschijnlijk hebben mensen met atopisch eczeem ook mutaties in andere genen die ook andere huidbarrière eiwitten aanmaken, maar dit wordt momenteel nog onderzocht. Verder zijn er aanwijzingen dat dit defect in de huidbarrière een ontstekingsreactie uitlokt bij eczeem, wat de klachten van roodheid, zwelling en jeuk kan verklaren. Het afweersysteem probeert hiermee het defect in de huid dus op te lossen maar veroorzaakt tegelijkertijd juist meer problemen voor de persoon met eczeem.

Wat kun je doen?

Soms geeft de dokter tegen eczeem een hormonenzalf of -crème. Als je eczeem hebt, is het belangrijk om de huid zo vet mogelijk te houden. Dat betekent dat je huid met eczeem niet te veel moet wassen, want je haalt dan de natuurlijke vetlaag weg.

Vroeger snapten de dokters minder goed waardoor eczeem komt. Ze dachten dat eczeem met 'hitte van binnen' te maken had. Eczeem komt van het Griekse woord 'ekzema'. Dat betekent 'wat door hitte is uitgedreven, een overkooksel'.

Bron: Arnoud van den Eerenbeemt, medeschrijver van Van Dale Junior Dokterswoordenboek en Pinkhof Geneeskundig woordenboek. Huidfonds

Misschien heb je wel eens iemand gezien met rode en pijnlijke plekjes op de huid, die er niet als een wondje uitzien. Dat wordt ‘eczeem’ genoemd. Maar wat is eczeem eigenlijk?

Wat kunt u zelf doen?

Bestrijdt droge huid

Belangrijk is te voorkomen dat de huid niet te veel uitdroogt omdat een droge huid gevoeliger is voor eczeem en bovendien jeukt. Gebruik bij het wassen niet te veel zeep en was niet met te warm water. Na het wassen is het verstandig de huid in te vetten met de ‘droge-huidzalf’. Deze werkwijze is altijd van belang, ook in perioden dat u geen eczeem heeft.

Vermijdt irriterende en afsluitende kleding

irriterende en ruwe textielsoorten zoals wol en ruwe katoen kunnen de jeuk bij eczeem verergeren. Niet-ventilerende kleding geeft een broeierig, en daarmee jeukversterkend, effect. Het dragen van ondertextiel en pyama’s van natuurzijde (b.v. Dermasilk) kan daarom klachtenverlichtend werken.

”Zonnen”

handige links

Patiëntenvereniging Constitutioneel Eczeem: VMCE

literatuur

Pols DHJ et al: Atopic children and use of prescribed medication: A comprehensive study in general practice. PLoS One. 2017, 12(8): e0182664

Zalf Smeerwijzer helpt mensen met eczeem op weg

‘Hormoonzalf kun je beter niet gebruiken. En als je het dan toch doet, smeer het dan zo dun mogelijk’. Jette de Groot en Florine Schussler-Raymakers horen deze fabels regelmatig en willen ermee afrekenen. Als verpleegkundig specialisten bij het nationaal expertisecentrum Eczeem van het UMC Utrecht begeleiden zij volwassenen en kinderen, vaak met ernstig eczeem. Om hen nog beter te kunnen helpen ontwikkelden zij de app Zalf Smeerwijzer.

Smeren, smeren en nog eens smeren is vaak het devies voor mensen met eczeem. Door je huid regelmatig en goed in te smeren met zalven - basiszalven of hormoonzalven die vaak wordt gebruikt in de acute ontstekingsfase - kun je ontstekingsreacties van de huid onderdrukken. Daardoor verminderen klachten zoals roodheid, huidschilfers, droogheid van de huid en jeuk.