Huidkanker door de Zon - Oorzaken, Risico's en Preventie

Hoe kan Doktr je helpen?

Via de Doktr-app spreek je snel met een erkende huisarts via video, zonder afspraak. De huisartsen kunnen je helpen met begeleiding en beoordeling van de symptomen. Indien nodig kunnen ze je doorverwijzen voor verder onderzoek en eventuele behandeling.

• Waar op het lichaam krijg je het vaakst huidkanker?

Als het vermoeden bestaat dat de kanker is uitgezaaid, wordt meestal een operatie uitgevoerd om de tumor te verwijderen. Meer onderzoeken en soms meer operaties kunnen nodig zijn om ervoor te zorgen dat er geen kanker achterblijft.

Hieronder volgen enkele voorbeelden van dergelijke onderzoeken en operaties:

• Uitgebreide excisie. Hierbij wordt een nieuwe operatie uitgevoerd in het gebied waar de kanker al is verwijderd, waarbij de chirurg meer van het gezonde weefsel wegsnijdt rond het gebied waar de kanker zich bevond.
• Operatie van de schildwachtklier. De lymfeklier die als eerste wordt bereikt door kankercellen die zich door het lichaam verspreiden, wordt de schildwachtklier genoemd en wordt vaak verwijderd tijdens een uitgebreide excisie. De klier wordt dan onderzocht om te zien of de kanker zich daar al dan niet heeft uitgezaaid.
• Lymfeklieroperatie. Als uit de schildwachtklieroperatie blijkt dat de kanker is uitgezaaid naar de lymfeklieren, wordt een operatie uitgevoerd om meer lymfeklieren te verwijderen.
• Een PET-scan en gecomputeriseerde tomografie (CT-scan) worden uitgevoerd om na te gaan of de kanker is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam. ‘PET’ staat voor ‘positron emissie tomografie’ en houdt in dat eerst een soort glucose gekoppeld aan een radioactieve stof rechtstreeks in de bloedbaan wordt geïnjecteerd. De lichaamscellen nemen de radioactief gemerkte glucose op alsof het gewone glucose is. Met behulp van röntgenstralen kunnen kankercellen vervolgens zichtbaar worden gemaakt, waar ze zich ook in het lichaam bevinden, omdat kankercellen meer glucose nodig hebben dan normale cellen en daarom meer radioactiviteit afgeven.

Na afloop van de behandeling

Na de eerste diagnose basaalcelcarcinoom, komen bij 1 op de 3 mensen binnen 5 jaar nieuwe basaalcelcarcinomen op andere delen van de huid. De oorzaak hiervoor is dat de huid op meerdere plaatsen schade heeft opgelopen door de UV-straling. In de eerste 6 maanden na de diagnose is de kans op een nieuw basaalcelcarcinoom het grootst.

Controle

Wanneer patiënten een extra hoog risico hebben om na de behandeling nieuwe basaalcelcarcinomen te krijgen, blijven enkele jaren bij de arts onder controle. Dit geldt ook voor patiënten die ernstige beschadiging van de huid hebben door de zon.

Tijdens een controle afspraak controleert de arts de plek, maar ook de rest van de huid, om te kijken of er op andere plekken al een basaalcelcarcinoom te zien is. Daarnaast is het natuurlijk ook belangrijk om zelf de huid goed in de gaten te houden. Het is aan te raden om eens in de 3 maanden goed te kijken of de huid veranderd is. Lees hier hoe u dat goed kunt doen.

Wat kunt u zelf verder doen?

Naast het zelf goed in de gaten houden van de huid is het belangrijk om u altijd goed tegen de zon te beschermen. Gebruik hiervoor elke dag een dagcréme met (minstens) factor 15 en zorg dat u niet te veel in de zon komt. Komt u op een dag wel veel in de zon, smeer u dan regelmatig in met zonnebrandcréme factor 30 of 50. Probeer daarnaast zo veel mogelijk een hoed te dragen wanneer u in de zon komt. Lees hier meer over goede bescherming van de huid.

Geschreven door Nadia Kamming (arts-onderzoeker dermatologie)

Waar komt een basaalcelcarcinoom voor?

De huisarts neemt niet altijd zelf een biopt. Soms verwijst de huisarts u meteen door naar de dermatoloog, zonder zelf eerst het plekje te laten onderzoeken.

Een basaalcelcarcinoom kan door de huisarts of de dermatoloog bijna altijd helemaal verwijderd worden. Het behandelen van een basaalcelcarcinoom is belangrijk, want het kan dieper in de huid groeien, waardoor het spierweefsel, kraakbeen of zelfs bot kan beschadigen. De kans op genezing is groot.Er zijn verschillende behandelopties voor basaalcelcarcinomen.

Operatie

De meest voorkomende behandeling van een basaalcelcarcinoom is een operatie. De huisarts of de dermatoloog snijdt dan, onder een lokale verdoving, het plekje weg. Er wordt dan ook een randje van de gezonde huid meegenomen. Vervolgens onderzoekt een patholoog dit stukje huid weer en kijkt of er nog kanker in de snijrand zit. Is dit het geval en zijn er nog kankercellen zichtbaar in dit randje van de ‘gezonde huid’, dan is er nog een tweede operatie nodig waarbij een extra randje weggesneden wordt door de arts.

Mohs' chirurgie

Zit het basaalcelcarcinoom in het gezicht of op het hoofd, dan kan worden gekozen voor mohs-chirurgie. Dit is een operatietechniek, wederom onder lokale verdoving, waarbij de arts het plekje krap weghaalt en zo min mogelijk gezonde huid wegsnijdt. Vervolgens wordt dit weefsel meteen onder de microscoop onderzocht.

Wanneer de kanker nog niet helemaal weg is, snijdt de arts weer een extra randje huid weg. Dit wordt ook weer meteen onderzocht. Zo gaat de arts verder tot er geen kankercellen meer worden gevonden onder de microscoop. Op deze manier blijft de wond zo klein mogelijk en wordt er zo min mogelijk gezonde huid weggehaald.

Bestraling

Is een operatie niet mogelijk of zal dit ontsierende, lelijke littekens opleveren, dan kan bestraling een behandeloptie zijn. Dit kan bijvoorbeeld overwogen worden bij plekjes in het gezicht en rond of op het oor. Bestraling kan ook gebruikt worden wanneer het plekje tijdens de operatie niet volledig kon worden verwijderd.

Behandelingstraject:

Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt indien u vragen of klachten heeft over uw gezondheid. Als de huisarts van mening is dat u specialistische zorg nodig heeft, kan hij of zij u verwijzen naar Bergman Clinics. De verwijzing wordt digitaal naar Bergman Clinics gestuurd of u neemt de verwijsbrief zelf mee.

Wat kunt u zelf doen tegen zonbeschadiging?

Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt zeker ook voor zonbeschadiging. Daarom kunt u het beste:

Uw huid beschermen tegen zonlicht. Dit kan door door kleding te dragen met lange mouwen en bijvoorbeeld een hoed op te zetten.Geen gebruik maken van een zonnebank. Ook bij zonnen onder de zonnebank kunt u zonbeschadiging oplopen.

De plekjes zitten vooral op onderstaande plaatsen:

• Het gezicht.
• De hoofdhuid.
• De bovenkant van de handen.
• De onderarmen.
• Het decolleté (de borst) bij vrouwen.

In het begin zijn de plekjes beter te voelen dan te zien. Mensen met actinische keratosen geven vaak aan dat op dezelfde plek steeds opnieuw harde schilfers ontstaan. Soms zijn de plekjes gevoelig als ze aangeraakt worden. Vaak zijn er meerdere plekjes te zien.

Wilt u meer weten over de behandelmogelijkheden van een zonbeschadiging bij Bergman Clinics? U kunt gerust even bellen op 088 9000 500. Onze medewerkers beantwoorden uw vragen graag. Tevens is het mogelijk om direct een afspraak in te plannen. Na een verwijzing van uw huisarts.

Hoe vaak komt actinische keratose voor?

Ongeveer de helft van alle mannen boven 45 jaar en een derde van de vrouwen boven de 45 jaar heeft tenminste één actinische keratose. Dat komt neer op ongeveer 1,4 miljoen Nederlanders. Het komt dus erg vaak voor. Dit komt onder andere door veranderende vrijetijdsbesteding, zonnebanken en zonvakanties. Actinische keratose komt vaker voor bij mensen met een blank huidtype (blond haar en blauwe ogen).

Ongeveer 10% van de patiënten met actinische keratosen ontwikkelt een huidkanker, meestal het plaveiselcelcarcinoom. De kans dat iemand een plaveiselcelcarcinoom krijgt is afhankelijk van de hoeveelheid actinische keratosen. Dit is ongeveer 1% als iemand minder dan vijf actinische keratosen heeft, tot 20% als iemand meer dan twintig actinische keratosen heeft.