Huiduitslag op de borst - Oorzaken, Symptomen en Behandeling

Oorzaken van rode puntjes op de huid

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van rode puntjes of stipjes op de huid. De belangrijkste passeren hieronder de revue:

Huidirritatie

Keratosis pilaris

Keratosis pilaris is een veel voorkomende huidaandoening die je kunt herkennen aan de kleine rode, witte of vleeskleurige bultjes op de huid (zie foto). Deze kleine, vaak rode puntjes treffen meestal de buitenste delen van de bovenarmen. Het kan ook de onderarmen en bovenrug aantasten, maar dit komt minder vaak voor.

Symptomen van keratosis pilaris zijn onder meer:

• huid die ruw of droog aanvoelt
• plekken met kleine, pijnloze bultjes op de huid
• jeuk

Er ontstaat vaak het beeld van kippenvel.

Het is een onschuldige aandoening die wordt veroorzaakt door een verstoorde uitrijping van hoorncellen van de haarzakjes, waardoor er rode bultjes ontstaan.

De bultjes kunnen worden behandeld met crème die de hoornlaag oplost, zoals ureum, salicylzuur of vitamine A zuur. de huisarts kan deze middelen voorschrijven.

Puntbloedingen

Een puntbloeding of petechia (mv. petechiae of petechiën) is een kleine (1-2 mm) rode of paarse vlek op de huid of het bindvlies, veroorzaakt door een lichte bloeding uit kapotte haarvaatjes. De term wordt bijna altijd gebruikt in het meervoud (petechiën), aangezien een enkele laesie zelden wordt opgemerkt of significant is.

De meest voorkomende oorzaak van petechiën is door lichamelijk trauma, zoals hard hoesten, heftig ademhalen, braken of huilen, wat kan resulteren in petechiën in het gezicht, vooral rond de ogen. Dergelijke gevallen zijn onschadelijk en verdwijnen meestal binnen een paar dagen.

Puntbloedingen zijn dan ook geen ziekte. Het is een symptoom van iets anders. De oorzaken kunnen variëren van een lichte verwonding tot een levensbedreigende ziekte. Daarom moet je altijd een arts de petechiën laten controleren, vooral bij kinderen.

Huiduitslag

Een huiduitslag is een term die gebruikt om een plotselinge afwijking van de huid aan te geven die gepaard gaat met roodheid, vlekken of bulten. Een huiduitslag kan met of zonder jeuk-of pijnklachten gepaard gaan. Een huiduitslag op zich is geen ziekte of diagnose maar een symptoom. Het is de taak van de dermatoloog om uit te zoeken welke mogelijk oorzaken er kunnen zijn voor het ontstaan van de huiduitslag.

Een huiduitslag is een plots verschijnen van rode, roze of paarsrode bultjes of vlekjes op een bepaalde lichaamsdeel (bijv. het gezicht of de handen) of over grotere delen van het lichaam. Wanneer de gehele huid rood is spreken we ook wel van erytrodermie. Een huiduitslag kan gepaard gaan met jeuk, pijn, branderigheid of soms met gevoelens van onwelbevinden, ziek –zijn en (hoge) koorts.

Uitgebreide jeuk zonder zichtbare huidafwijkingen

Dit is een vorm van jeuk waarbij het een uitdaging kan zijn om de oorzaak boven water te krijgen. De eerste vraag is: zijn er inderdaad helemáál geen huidafwijkingen zichtbaar, of zijn ze misschien heel subtiel?

Is de huid aan de droge kant? Droge huid alléén kan al flinke jeuk veroorzaken. Goed invetten met onderhoudszalf (vaseline, cetomacrogolzalf, lanette zalf of koelzalf) zou dan de oplossing kunnen zijn.

Heeft u vroeger constitutioneel eczeem gehad? Een nieuwe opvlamming van constitutioneel eczeem kan soms heel subtiel zijn met relatief weinig roodheid, maar intussen wel heel veel jeuk veroorzaken. Ook hier is een vettende zalf van belang, eventueel gecombineerd met een ontstekingsremmende zalf.

Zijn er mensen in de omgeving die ook jeuk hebben? Een schurft-infectie geeft enorm veel jeuk (vooral ’s nachts) en soms zijn in het begin van de infectie de schurftgangetjes helemaal niet zo opvallend. Kijk vooral goed tussen de vingers: zijn daar wellicht subtiele gangetjes zichtbaar?

Als er geen huidafwijkingen te zien zijn is het belangrijk om ook andere oorzaken te overwegen:

Bent u niet lang geleden met een nieuw geneesmiddel begonnen? Ook dit zou de oorzaak van de klachten kunnen zijn. Vaak gaat een reactie op geneesmiddelen gepaard met een huiduitslag, maar dat hoeft niet altijd…

Bent u misschien zwanger? Ook tijdens de zwangerschap komt uitgebreide jeuk zonder duidelijke huidafwijkingen wel voor. Soms wordt de jeuk veroorzaakt door een leverprobleem, maar dat hoeft niet. De gynaecoloog of verloskundige zal zeker bloedonderzoek bij u laten doen als u jeuk heeft.

Ook de ouderdom kan tot een jeukende huid leiden. Soms komt dit door uitdroging van de huid (want op oudere leeftijd wordt er minder talg aangemaakt), maar ook zonder uitdroging kan de oudere huid intens jeuken. Bij een oudere persoon met jeukklachten mag echter niet te snel gedacht worden dat het ‘de ouderdom wel zal zijn’. Andere oorzaken moeten altijd worden uitgesloten!

Constitutioneel eczeem

Constitutioneel eczeem is een veel voorkomende vorm van eczeem die gepaard gaat met ernstige jeuk. Typische plekken zijn de nek, de knieholten en elleboogsplooien, maar de hele huid kan aangedaan zijn. Er is sprake van roodheid en schilfering. Klik hier voor de aparte folder over constitutioneel eczeem of een overzicht van de verschillende soorten eczeem.

Galbulten zijn heftig jeukende zwellingen van de huid die ontstaan omdat een bepaald soort cellen in de huid, de mestcellen, histamine loslaten in de huid. De histamine zorgt voor jeuk en de kenmerkende ‘galbulten’. De trigger voor deze cellen om histamine los te laten is heel verschillend. Het kan komen door kou, warmte of druk op de huid, geneesmiddelengebruik, infecties etc. Typisch voor galbulten is dat ze binnen 24 uur ontstaan en weer verdwijnen. Dit patroon kan zich weken, maanden en soms ook jaren handhaven. Meer over urticaria…

Huiduitslag door bacterie-infecties

meningokok infectie
rode vlekken op de huid, die al snel niet meer (helemaal) wegdrukbaar zijn. Kan ook aan de handpalmen en voetzolen optreden. Veel andere symptomen van ernstig ziek zijn. Snel medisch handelen is nodig.
roodvonk
rode verkleuring van het gezicht, later ook roze-rode huiduitslag over de rest van de huid. Ook koorts, keelpijn en malaiseklachten. Heel typisch voor roodvonk is de ‘aardbeientong’.

Geneesmiddelen zijn beruchte veroorzakers van huiduitslag. In de bijsluiter van bijna alle geneesmiddelen staat dat zij een huidreactie kúnnen veroorzaken. Sommige soorten geneesmiddelen zijn hiervoor speciaal berucht, zoals antibiotica. De huidreacties hoeven niet altijd kort na het begin van het gebruik van het geneesmiddel op te treden. Soms beginnen de huidafwijkingen pas een week na de eerste dosis van het medicijn. Andere geneesmiddelen die relatief vaak een huiduitslag veroorzaken zijn NSAID’s (o.a. aspirine, ibuprofen etc.) en medicijnen tegen epilepsie.
Zoals gezegd is de lijst van geneesmiddelen die huiduitslag kúnnen veroorzaken erg lang. Ook middeltjes die als ‘kruidengeneesmiddel’ worden verkocht kunnen soms hevige huidreacties veroorzaken.