Oorzaken en Behandeling van Rode Vlekken met Witte Bultjes op de Huid

Onderzoek

Erythema annulare centrifugum wordt door de arts op het blote oog herkent. Het kan echter veel lijken op andere ringvormige huidaandoeningen, zoals granuloma annulare, pityriasis rosea en ringworm. Ook kan het lijken op erythema migrans. Dit laatste is een huidreactie veroorzaakt de Borrelia bacterie, die kan ontstaan na een tekenbeet.

Om zeker te zijn dat het om erythema annulare centrifugum gaat, wordt daarom vaak een huidbiopt afgenomen voor onderzoek. Bij een biopt wordt de huid ter plaatse verdoofd om er een klein stukje uit te halen. Dit gebeurt met behulp van een soort appelboortje. Het stukje wordt daarna opgestuurd voor microscopisch onderzoek.

Is de plek misschien een schimmelinfectie, dan kunnen er een paar schilfertjes worden afgenomen voor microscopisch onderzoek.

Uitgebreide jeuk zonder zichtbare huidafwijkingen

Dit is een vorm van jeuk waarbij het een uitdaging kan zijn om de oorzaak boven water te krijgen. De eerste vraag is: zijn er inderdaad helemáál geen huidafwijkingen zichtbaar, of zijn ze misschien heel subtiel?

Is de huid aan de droge kant? Droge huid alléén kan al flinke jeuk veroorzaken. Goed invetten met onderhoudszalf (vaseline, cetomacrogolzalf, lanette zalf of koelzalf) zou dan de oplossing kunnen zijn.

Heeft u vroeger constitutioneel eczeem gehad? Een nieuwe opvlamming van constitutioneel eczeem kan soms heel subtiel zijn met relatief weinig roodheid, maar intussen wel heel veel jeuk veroorzaken. Ook hier is een vettende zalf van belang, eventueel gecombineerd met een ontstekingsremmende zalf.

Zijn er mensen in de omgeving die ook jeuk hebben? Een schurft-infectie geeft enorm veel jeuk (vooral ’s nachts) en soms zijn in het begin van de infectie de schurftgangetjes helemaal niet zo opvallend. Kijk vooral goed tussen de vingers: zijn daar wellicht subtiele gangetjes zichtbaar?

Als er geen huidafwijkingen te zien zijn is het belangrijk om ook andere oorzaken te overwegen:

Bent u niet lang geleden met een nieuw geneesmiddel begonnen? Ook dit zou de oorzaak van de klachten kunnen zijn. Vaak gaat een reactie op geneesmiddelen gepaard met een huiduitslag, maar dat hoeft niet altijd…

Bent u misschien zwanger? Ook tijdens de zwangerschap komt uitgebreide jeuk zonder duidelijke huidafwijkingen wel voor. Soms wordt de jeuk veroorzaakt door een leverprobleem, maar dat hoeft niet. De gynaecoloog of verloskundige zal zeker bloedonderzoek bij u laten doen als u jeuk heeft.

Ook de ouderdom kan tot een jeukende huid leiden. Soms komt dit door uitdroging van de huid (want op oudere leeftijd wordt er minder talg aangemaakt), maar ook zonder uitdroging kan de oudere huid intens jeuken. Bij een oudere persoon met jeukklachten mag echter niet te snel gedacht worden dat het ‘de ouderdom wel zal zijn’. Andere oorzaken moeten altijd worden uitgesloten!

Huiduitslag door bacterie-infecties

meningokok infectie
rode vlekken op de huid, die al snel niet meer (helemaal) wegdrukbaar zijn. Kan ook aan de handpalmen en voetzolen optreden. Veel andere symptomen van ernstig ziek zijn. Snel medisch handelen is nodig.
roodvonk
rode verkleuring van het gezicht, later ook roze-rode huiduitslag over de rest van de huid. Ook koorts, keelpijn en malaiseklachten. Heel typisch voor roodvonk is de ‘aardbeientong’.

Geneesmiddelen zijn beruchte veroorzakers van huiduitslag. In de bijsluiter van bijna alle geneesmiddelen staat dat zij een huidreactie kúnnen veroorzaken. Sommige soorten geneesmiddelen zijn hiervoor speciaal berucht, zoals antibiotica. De huidreacties hoeven niet altijd kort na het begin van het gebruik van het geneesmiddel op te treden. Soms beginnen de huidafwijkingen pas een week na de eerste dosis van het medicijn. Andere geneesmiddelen die relatief vaak een huiduitslag veroorzaken zijn NSAID’s (o.a. aspirine, ibuprofen etc.) en medicijnen tegen epilepsie.
Zoals gezegd is de lijst van geneesmiddelen die huiduitslag kúnnen veroorzaken erg lang. Ook middeltjes die als ‘kruidengeneesmiddel’ worden verkocht kunnen soms hevige huidreacties veroorzaken.

Eczeem door stress

Stress leidt soms ook tot klachten van chronische aard zoals eczeem. Eczeem is een ontstekingsreactie in de bovenste lagen van de huid. Dit ontstaat wanneer de huidbarrière is verstoord. Stress kan een oorzaak zijn van een verstoorde huidbarrière en dit kan atopisch eczeem en seborroïsch eczeem als gevolg hebben. 3

Atopisch eczeem is vaak een erfelijke vorm van eczeem, chronisch of slechts kortdurend. De ernst van dit soort eczeem heeft soms ook te maken met bepaalde bacteriën. De kans is groot dat kinderen met atopisch eczeem allergieën ontwikkelen. Deze vorm komt voor bij 5-15% van de kinderen en bij 1-3% van de volwassenen.

Seborroïsch eczeem treft ongeveer 3% van de bevolking en treedt vaak pas op na de puberteit. Voorkeursplaatsen voor dit soort eczeem zijn de haargrenzen, wenkbrauwen, plooien naast de neus en in/achter de oren. Seborroïsch eczeem kan jeuk geven, maar niet zo ernstig als atopisch eczeem.

Atopisch eczeem door tekort aan fillagrine

Atopisch eczeem ontstaat door een tekort aan fillagrine. 4 Dit is een eiwit in de huid met als taak vocht vast te houden in de hoornlaag. Fillagrine is opgebouwd uit histidine, een bouwstof voor verschillende stofjes zoals glutamaat, histamine en ijzer. Wanneer we bij stress veel glutamaat en histamine aanmaken, kan een tekort aan fillagrine het gevolg zijn. De huid wordt daardoor kwetsbaarder en er ontstaat sneller een ontstekingsreactie.

Soborroïsch eczeem door verhoogde talgproductie

Stress kan ook zorgen voor soborroïsch eczeem, dat veroorzaakt wordt door talgverstoppingen in de huid. Talg ontstaat bij een tekort aan vitamine A en teveel aan cortisol of testosteron.

Rode vlekken op huid door stress

Waarschijnlijk heb je het zelf wel eens ervaren of bij een ander gezien, acute huiduitslag door stress. Vaak ontpopt de ergerlijke kwaal zich tijdens een situatie die stress oproept, zoals een presentatie, functioneringsgesprek of sollicitatie. Acute huiduitslag in de hals of het gezicht door stress tijdens bijvoorbeeld een belangrijke presentatie kan erg vervelend zijn. De stressvlekken laten de buitenwereld zien dat je nerveus bent en dat is vaak het laatste dat je wilt. Wanneer het lichaam tot rust komt, zullen de plekken echter vanzelf verdwijnen.

Maar waar komen die rode vlekken vandaan? Het lichaam maakt in korte tijd veel histamine vrij. Het vrijkomen van histamine uit cellen zorgt ervoor dat bloedvaten verwijden en de wanden verdunnen1. Daardoor komen vocht en immuuncellen via de bloedbaan naar je huid. Een nuttig proces, omdat het helpt om je huid van allergenen te ontdoen. Maar het zorgt ook voor die opvallende rode plekken, die vooral in je nek of gezicht opduiken.