Hoe te behandelen en voorkomen van huiduitslag en droge plekken

Huiduitslag of huidziekte?

In de inleiding werd al aangegeven dat huiduitslag geen medische term is en er ook geen vaste definitie van bestaat. Het verschil tussen het begrip huiduitslag en huidziekten is dan ook niet heel scherp gedefinieerd, maar algemeen wordt geaccepteerd dat huidziekten in eerste instantie hun oorzaak vinden in de huid zélf. Sommige huidziekten kunnen soms zo snel opkomen en zulke grote huiddelen bedekken dat ze wel eens kunnen lijken op ‘huiduitslag’. Voorbeelden hiervan zijn psoriasis guttata, en pityriasis rosea. Ook sommige infecties kunnen wel eens worden aangezien voor huiduitslag, zoals bijvoorbeeld pityriasis versicolor (een oppervlakkige gistinfectie van de huid). Ook galbulten kunnen soms in korte tijd over een groot deel van de huid ontstaan en in die zin ook als een vorm van huiduitslag gezien worden.

Raadpleeg bij elke huiduitslag die u niet met zekerheid kunt herkennen uw (huis)arts! Dit geldt al helemaal voor vormen van huiduitslag die met algemene ziekteverschijnselen gepaard gaan!

Aan huiduitslag gerelateerde onderwerpen

Literatuur
Korman A et al: Viral exanthems: An update on laboratory testing of the adult patient. J Am Acad Dermatol. 2017 Mar,76(3):538-550
Keighley CL et al: Viral exanthems. Curr Opin Infect Dis. 2015 Apr,28(2):139-50

Huiduitslag door virusinfecties

Virusinfecties die huiduitslag veroorzaken worden vooral op de kinderleeftijd gezien. Huiduitslag door virusinfecties wordt ook wel exantheem genoemd.
waterpokken
rode vlekjes > veranderen in blaasjes > korstjes. Typisch is dat de hoofdhuid meedoet.
rode hond
rode vlekjes tot 3mm groot, koorts, gezwollen lymfeklieren. Rode hond komt weinig voor want het is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma.
mazelen
talloze rode vlekjes, koorts, hoesten, rode ogen.
opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma, soms nog een uitbraak in gebieden van Nederland waar de vaccinatiegraad laag is.
zesde ziekte
rode vlekjes beginnen in het gelaat en breiden uit over het lichaam, hoge koorts.
vijfde ziekte
eerst rode vlekken op de wangen, later ook rode huiduitslag over de rest van de huid.
roodvonk
gianotti-crosti syndroom
rode plekjes (iets verheven) aan armen en benen, billen en gelaat. Soms ook blaasjes.

Verschillende soorten uitslag behandelen

Als een huiduitslag niet ernstig is, dus niet gepaard gaat met ernstige symptomen zoals hoge koorts of veel pijn, dan kunnen veel receptvrije huidverzorgingsproducten symptomen van de huiduitslag behandelen. Hieronder lees je mijn stappenplan!

1. De oorzaak vermijden

Bij alle verschillende soorten huiduitslag is het belangrijk om eerst de mogelijk oorzaak ervan te achterhalen. Krijg je last van een jeukende rode huiduitslag na het eten van bepaalde voedingsmiddelen? Na het slikken van bepaalde medicatie? Door warmte? Of wanneer je een bepaalde crème opsmeert?

Door deze trigger te vermijden, zal de huiduitslag in de meeste gevallen vanzelf wegtrekken en ook niet meer optreden. Toch is dit vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Eventueel kun je het bijhouden door iedere keer wanneer je de huiduitslag krijgt, op te schrijven wat je de afgelopen twee dagen gedaan hebt en (avond) gegeten.

2. Kalmeer de huidbarriere (ook huiduitslag zonder jeuk)

Naast het vermijden van uitlokkende factoren, is het natuurlijk ook fijn om iets aan de huiduitslag zelf te doen. Wat je het beste kunt smeren om de huid te kalmeren hangt natuurlijk vooral af van de soort uitslag. Door op de verschillende soorten huiduitslag hierboven te klikken, lees je per uitslag mijn tips.

Wel zijn er bepaalde cosmetische ingrediënten die een kalmerende en ontstekingsremmende werking op de huid hebben en daarom bij meerdere soorten huiduitslag verlichting kunnen geven! Hieronder heb ik een aantal voorbeelden hiervan gezet:

Kalmerende producten voor het gezicht

Kalmerende producten voor het lichaam

3. Voorkom uitdroging van de huid

Wat ook belangrijk is, is zorgen voor een goed gehydrateerde huid. Dit komt, omdat een droge huid vatbaarder is voor prikkels van buitenaf en daarom ook veel sneller overgevoelig reageert. Pas daarom op met de droge lucht van een airconditioning of verwarming. En douche niet te heet.

Huiduitslag

Een huiduitslag is een term die gebruikt om een plotselinge afwijking van de huid aan te geven die gepaard gaat met roodheid, vlekken of bulten. Een huiduitslag kan met of zonder jeuk-of pijnklachten gepaard gaan. Een huiduitslag op zich is geen ziekte of diagnose maar een symptoom. Het is de taak van de dermatoloog om uit te zoeken welke mogelijk oorzaken er kunnen zijn voor het ontstaan van de huiduitslag.

Een huiduitslag is een plots verschijnen van rode, roze of paarsrode bultjes of vlekjes op een bepaalde lichaamsdeel (bijv. het gezicht of de handen) of over grotere delen van het lichaam. Wanneer de gehele huid rood is spreken we ook wel van erytrodermie. Een huiduitslag kan gepaard gaan met jeuk, pijn, branderigheid of soms met gevoelens van onwelbevinden, ziek –zijn en (hoge) koorts.

Huiduitslag door bacterie-infecties

meningokok infectie
rode vlekken op de huid, die al snel niet meer (helemaal) wegdrukbaar zijn. Kan ook aan de handpalmen en voetzolen optreden. Veel andere symptomen van ernstig ziek zijn. Snel medisch handelen is nodig.
roodvonk
rode verkleuring van het gezicht, later ook roze-rode huiduitslag over de rest van de huid. Ook koorts, keelpijn en malaiseklachten. Heel typisch voor roodvonk is de ‘aardbeientong’.

Geneesmiddelen zijn beruchte veroorzakers van huiduitslag. In de bijsluiter van bijna alle geneesmiddelen staat dat zij een huidreactie kúnnen veroorzaken. Sommige soorten geneesmiddelen zijn hiervoor speciaal berucht, zoals antibiotica. De huidreacties hoeven niet altijd kort na het begin van het gebruik van het geneesmiddel op te treden. Soms beginnen de huidafwijkingen pas een week na de eerste dosis van het medicijn. Andere geneesmiddelen die relatief vaak een huiduitslag veroorzaken zijn NSAID’s (o.a. aspirine, ibuprofen etc.) en medicijnen tegen epilepsie.
Zoals gezegd is de lijst van geneesmiddelen die huiduitslag kúnnen veroorzaken erg lang. Ook middeltjes die als ‘kruidengeneesmiddel’ worden verkocht kunnen soms hevige huidreacties veroorzaken.

Constitutioneel eczeem

Constitutioneel eczeem is een veel voorkomende vorm van eczeem die gepaard gaat met ernstige jeuk. Typische plekken zijn de nek, de knieholten en elleboogsplooien, maar de hele huid kan aangedaan zijn. Er is sprake van roodheid en schilfering. Klik hier voor de aparte folder over constitutioneel eczeem of een overzicht van de verschillende soorten eczeem.

Galbulten zijn heftig jeukende zwellingen van de huid die ontstaan omdat een bepaald soort cellen in de huid, de mestcellen, histamine loslaten in de huid. De histamine zorgt voor jeuk en de kenmerkende ‘galbulten’. De trigger voor deze cellen om histamine los te laten is heel verschillend. Het kan komen door kou, warmte of druk op de huid, geneesmiddelengebruik, infecties etc. Typisch voor galbulten is dat ze binnen 24 uur ontstaan en weer verdwijnen. Dit patroon kan zich weken, maanden en soms ook jaren handhaven. Meer over urticaria…