Huiduitslag - witte vlek met rode rand

Uitgebreide jeuk zonder zichtbare huidafwijkingen

Dit is een vorm van jeuk waarbij het een uitdaging kan zijn om de oorzaak boven water te krijgen. De eerste vraag is: zijn er inderdaad helemáál geen huidafwijkingen zichtbaar, of zijn ze misschien heel subtiel?

Is de huid aan de droge kant? Droge huid alléén kan al flinke jeuk veroorzaken. Goed invetten met onderhoudszalf (vaseline, cetomacrogolzalf, lanette zalf of koelzalf) zou dan de oplossing kunnen zijn.

Heeft u vroeger constitutioneel eczeem gehad? Een nieuwe opvlamming van constitutioneel eczeem kan soms heel subtiel zijn met relatief weinig roodheid, maar intussen wel heel veel jeuk veroorzaken. Ook hier is een vettende zalf van belang, eventueel gecombineerd met een ontstekingsremmende zalf.

Zijn er mensen in de omgeving die ook jeuk hebben? Een schurft-infectie geeft enorm veel jeuk (vooral ’s nachts) en soms zijn in het begin van de infectie de schurftgangetjes helemaal niet zo opvallend. Kijk vooral goed tussen de vingers: zijn daar wellicht subtiele gangetjes zichtbaar?

Als er geen huidafwijkingen te zien zijn is het belangrijk om ook andere oorzaken te overwegen:

Bent u niet lang geleden met een nieuw geneesmiddel begonnen? Ook dit zou de oorzaak van de klachten kunnen zijn. Vaak gaat een reactie op geneesmiddelen gepaard met een huiduitslag, maar dat hoeft niet altijd…

Bent u misschien zwanger? Ook tijdens de zwangerschap komt uitgebreide jeuk zonder duidelijke huidafwijkingen wel voor. Soms wordt de jeuk veroorzaakt door een leverprobleem, maar dat hoeft niet. De gynaecoloog of verloskundige zal zeker bloedonderzoek bij u laten doen als u jeuk heeft.

Ook de ouderdom kan tot een jeukende huid leiden. Soms komt dit door uitdroging van de huid (want op oudere leeftijd wordt er minder talg aangemaakt), maar ook zonder uitdroging kan de oudere huid intens jeuken. Bij een oudere persoon met jeukklachten mag echter niet te snel gedacht worden dat het ‘de ouderdom wel zal zijn’. Andere oorzaken moeten altijd worden uitgesloten!

Oorzaken van rode puntjes op de huid

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van rode puntjes of stipjes op de huid. De belangrijkste passeren hieronder de revue:

Huidirritatie

Keratosis pilaris

Keratosis pilaris is een veel voorkomende huidaandoening die je kunt herkennen aan de kleine rode, witte of vleeskleurige bultjes op de huid (zie foto). Deze kleine, vaak rode puntjes treffen meestal de buitenste delen van de bovenarmen. Het kan ook de onderarmen en bovenrug aantasten, maar dit komt minder vaak voor.

Symptomen van keratosis pilaris zijn onder meer:

• huid die ruw of droog aanvoelt
• plekken met kleine, pijnloze bultjes op de huid
• jeuk

Er ontstaat vaak het beeld van kippenvel.

Het is een onschuldige aandoening die wordt veroorzaakt door een verstoorde uitrijping van hoorncellen van de haarzakjes, waardoor er rode bultjes ontstaan.

De bultjes kunnen worden behandeld met crème die de hoornlaag oplost, zoals ureum, salicylzuur of vitamine A zuur. de huisarts kan deze middelen voorschrijven.

Puntbloedingen

Een puntbloeding of petechia (mv. petechiae of petechiën) is een kleine (1-2 mm) rode of paarse vlek op de huid of het bindvlies, veroorzaakt door een lichte bloeding uit kapotte haarvaatjes. De term wordt bijna altijd gebruikt in het meervoud (petechiën), aangezien een enkele laesie zelden wordt opgemerkt of significant is.

De meest voorkomende oorzaak van petechiën is door lichamelijk trauma, zoals hard hoesten, heftig ademhalen, braken of huilen, wat kan resulteren in petechiën in het gezicht, vooral rond de ogen. Dergelijke gevallen zijn onschadelijk en verdwijnen meestal binnen een paar dagen.

Puntbloedingen zijn dan ook geen ziekte. Het is een symptoom van iets anders. De oorzaken kunnen variëren van een lichte verwonding tot een levensbedreigende ziekte. Daarom moet je altijd een arts de petechiën laten controleren, vooral bij kinderen.

Behandeling

Erythema annulare centrifugum kan een aanwijzing zijn voor een andere ziekte (onderliggende ziekte). Als deze bekend is, richt de behandeling zich op de onderliggende ziekte. De huiduitslag verdwijnt namelijk vanzelf na behandeling van de oorzaak. Maar helaas wordt er vaak geen oorzaak gevonden.

Bij erythema annulare centrifugum ontstaat een ontsteking in de huid, in de vorm van een ringvormige rode huiduitslag. Deze ontstekingen kun je bij jeukklachten of roodheid onderdrukken door een ontstekingsremmende crème (corticosteroïde crème) op de plekken te smeren.

Bij uitgebreide huidafwijkingen met veel klachten kunnen ontstekingsremmende (corticosteroïde) tabletten worden voorgeschreven, zoals prednison.

Ook zonder behandeling trekken de plekken weer weg. Dit is gemiddeld na een klein jaar, maar de plekken kunnen ook na enkele dagen alweer wegtrekken of weken, maanden tot jaren blijven zitten. Daarin kun je veel of haast geen plekken hebben gehad en veel of weinig klachten. Dit kan bij erythema annulare centrifugum namelijk sterk wisselen.

Notalgia paresthetica

Soms extreme jeuk op één specifieke plek op de rug, meestal iets opzij van de ruggengraat in de buurt van een van de schouderbladen. Met de huid is niets aan de hand, maar de zenuwen die de jeuksignalen van de huid doorgeleiden naar het ruggemerg maken een bochtje tussen de rugspieren en worden daar dan halverwege het zenuwbaantraject geprikkeld. Zo ontstaat er een ‘vals’ jeuksignaal waardoor het lijkt alsof die specifieke huidplek sterk jeukt. Meer over notalgia…

Sterke jeuk aan de strekzijde van een of beide armen. Ook bij deze aandoening spelen de huidzenuwtjes een hoofdrol. De oorzaak is niet geheel duidelijk. Vermoed wordt dat zonschade een rol speelt, maar brachioradiale jeuk wordt relatief vaak gezien bij mensen met nekhernia’s.