Lichttherapie bij Eczeem - Een Effectieve Behandeling voor Huidverzorging

Wat is erytrodermie ?

Erytrodermie betekent letterlijk “rode huid”. Dit is een bijzondere vorm van eczeem , waarbij de heftige ontstekingsreactie gepaard gaat met een massale verwijding van de bloedvaatjes in de huid. De GEHELE huid is rood, strak gepannen, warm, gezwollen, schilferend en erg jeukend. De patiënt voelt zich daarbij meestal ziek. Dit is een ernstige situatie, omdat door de bloedvatverwijding de patiënt veel vocht , eiwitten en mineralen dreigt te verliezen. Er bestaat een risico op uitdroging en acute nierfalen. Een patiënt met erytrodermie dient in een ziekenhuis te worden opgenomen en behandeld.

De aanleg om allergisch te reageren(= atopie) kan helaas niet worden behandeld. De behandeling is gericht om de symptomen van jeuk en eczeem te bestrijden. Atopisch eczeem kan dus niet worden genezen, een goede behandeling kan wel uw leven en/of dat van uw kind een stuk draaglijker maken. De keuze van behandelvorm is afhankelijk van de ernst, lokalisatie, en stadium van het eczeem, de aanwezigheid van complicaties en de leeftijd van de patiënt.

De behandeling van atopisch eczeem bestaat altijd uit 3 onderdelen:
A. Anti-eczeem behandeling
B. Huidverzorging
C. Beperken van allergene- en niet allergene prikkels

A. ANTI-ECZEEM BEHANDELING
Het anti-eczeem behandeling is afhankelijk van de ernst, lokalisatie, en stadium van het eczeem, de aanwezigheid van complicaties en de leeftijd van de patiënt. Er bestaan drie vormen: uitwendige behandeling (zalfjes), inwendige behandeling (pillen slikken) en lichttherapie.

1. Corticosteroïden. Deze stoffen remmen de ontsteking en de jeuk. Bestaat er een gering of matig ernstig eczeem, dan is gebruik van een zwak werkend corticosteroïd meestal voldoende. Wordt het eczeem ernstiger en chronischer dan kunnen sterker werkende corticosteroïden in een “pulsschema” worden gegeven. Een voorbeeld van een pulschema is 4 dagen in de week, achter elkaar, éénmaal daags aanbrengen en dan 3 dagen in de week, alleen een vette basiszalf. De sterkte van het corticosteroïd kan dan weer geleidelijk verminderd worden, zodra het eczeem rustiger wordt.
2. Teerzalven. Ook deze stoffen remmen de onsteking en de jeuk. Ze hebben als nadelen dat ze een sterke geur hebben en dat ze afgeven op kleding en beddengoed. De effectiviteit is echter minstens net zo goed als corticosteroïden. Voor intensieve teerzalftherapie is het soms nodig om patiënten voor een paar weken op te nemen in het ziekenhuis.
3. Bij infecties met bacteriën of schimmels kan men een desinfecterende, anti-bacteriële en/of anti-schimmelmiddel toevoegen. Voorbeelden zijn fusidinezuur, chlooorhexidine of betadinejodium.
4. De twee middelen tacrolimus en pimecrolimus werken ontstekingsremmend maar bevatten géén corticosteroïden. Bijwerkingen zoals het dunner worden van de huid zullen daarom met deze middelen niet optreden. Wel ontstaat er direct na het aanbrengen van deze stoffen een irritatie-reactie die echter voorbijgaand van aard is. Deze middelen kunnen zeer goed voor eczeem in het gezicht worden gebruikt.

Vergoeding en beschikbaarheid

Lichttherapie bij eczeem in het ziekenhuis wordt gewoon vergoed vanuit de basisverzekering. Ook belichting thuis zit in dat basispakket, maar niet elk ziekenhuis biedt het actief aan of heeft deze mogelijkheid. Voor de declaratie bij de zorgverzekeraar maakt het qua kosten en declaratiecode niet uit of je in het ziekenhuis belicht wordt of thuis, en of dat met smalspectrum UVB of lage-dosis-breedspectrum-UVB wordt gedaan. Het is het ziekenhuis of behandelcentrum dat een contract moet hebben met een leverancier van de apparatuur. Die leveranciers geven niet alleen de apparatuur in bruikleen, maar bieden ook begeleiding op basis van het voorschrift van de arts.

Van de 132 ziekenhuizen/behandellocaties bieden 106 daarvan de mogelijkheid tot thuisbelichting aan en 26 niet (gegevens over 2017, aangeleverd op 1 april 2018). Je kunt makkelijk opzoeken welke dat zijn. Op Zorgkaart Nederland (www.zorgkaartnederland.nl) vind je via het menu ‘Vergelijkingshulpen’ ook een vergelijkingshulp eczeem. Als je die keuzehulp gebruikt, dan kun je via een selectie aangeven dat het ziekenhuis ook lichttherapie thuis moet aanbieden. Op deze manier kun je ook zien of jouw ziekenhuis dit aanbiedt.

Behandelingstraject:

Uw huisarts is uw eerste aanspreekpunt indien u vragen of klachten heeft over uw gezondheid. Als de huisarts van mening is dat u specialistische zorg nodig heeft, kan hij of zij u verwijzen naar Bergman Clinics. De verwijzing wordt digitaal naar Bergman Clinics gestuurd of u neemt de verwijsbrief zelf mee.

Behandeling

Tijdens de UVB therapie staat u in een lichtcabine. Afhankelijk van uw huidtype wordt een belichting schema bepaald. In het begin staat u heel kort in de kast. Bij ieder volgend bezoek wordt de belichtingstijd langzaam opgehoogd om verbranding te voorkomen. Het werkzame effect van UVB treedt op bij de langere belichtingstijden, het kan dus enkele weken duren voor u resultaat op uw huidziekte bemerkt. De huid wordt 3 keer per week belicht. De duur van de UVB-kuur is per persoon verschillend maar kan 2-4 maanden bedragen. Om de ogen te beschermen moet tijdens de lichtbehandeling een beschermende bril gedragen worden. Tevens wordt het genitaal gebied bij mannen beschermd.

UVB-lichttherapie dient in een aaneengesloten periode te worden gegeven. Het is onwenselijk dat de belichtingsperiode een week of langer uitvalt, bijvoorbeeld door vakantie. Dan bestaat er namelijk een hogere kans op verbranding bij het hervatten van het schema. Evenzo is het tijdens de belichtingsperiode en met name op de behandeldagen onwenselijk om teveel in de zon te komen. De kans op verbranden is dan erg groot.

Thuisbelichting

Er is een vorm van lichttherapie ontwikkeld op basis van een ultra-lage dosis UV licht, die het hele jaar door thuis gebruikt kan worden. Overleg met uw behandelend dermatoloog of u hiervoor in aanmerking komt.

Bijwerkingen lichttherapie (UVB)

Tijdens de lichttherapie bestaat er kans op verbranden. De intensiteit van de lampen wordt aangepast op uw huidtype, maar toch gaat het wel eens te snel. Een verbranding kunt u herkennen aan roodheid, vervelling van de huid en een pijnlijk gevoel. In dat geval wordt de belichtingstijd aangepast of krijgt u een pauze.

Lichttherapie (UVB)

De zon zendt allerlei soorten licht en warmte uit, zoals wit licht (zichtbaar licht, daglicht), warmte (infrarood licht), en ultraviolet licht. Het ultraviolette licht omvat ook weer verschillende golflengten, onder andere ultraviolet-A licht (UVA) wat het deel is waar je bruin van wordt, en ultraviolet B-licht (UVB), wat zonnebrand kan veroorzaken als je er te lang in zit.

Zonlicht en vooral het ultravilet B-licht (UVB), blijkt een genezend effect te hebben op tal van huidziekten. Dit natuurlijke licht wordt in verschillende soorten lichtcabines nagebootst. Het meest gebruikt worden lichtcabines die smal-spectrum UVB uitzenden. Dit zijn andere lichtkasten dan gebruikt worden in zonnebank centra om bruin van te worden: die bevatten vooral UVA lampen.

Bijwerkingen

Hoewel lichttherapie heel goed kan werken, kunnen er ook bijwerkingen optreden. Door de kuur zelf kunnen dat roodheid zijn en het droger worden van de huid. Ook is er een kans op verbranden. Dit kan komen door de therapie zelf, maar ook door zonlicht buiten. Door de therapie heeft de huid al bijna de maximale dosering UV-licht te verwerken gehad. Extra zonlicht buiten kan dan alsnog leiden tot verbranden van de huid. Beschermende kleding en zonnebrandcrème kunnen dus nodig zijn. De kans op verbranden door de belichting zelf is ongeveer 1-2 procent, de kans op roodheid is 4-8 procent.

Als het medisch verantwoord is, kan een kuur met smalspectrum UVB-lichttherapie ook thuis worden gedaan. Met PUVA en UVA-1 kan dat niet. Voor UVB-thuisbelichting wordt dan gedurende de kuur apparatuur in bruikleen gegeven.

Ook belichting thuis zit in het basispakket, maar niet elk ziekenhuis biedt het actief aan of heeft deze mogelijkheid

Naast smalspectrum UVB-lichttherapie is er nog een vorm van lichttherapie die thuis kan worden gevolgd. Dat is dagelijkse belichting met een heel lage dosis breedspectrum UVB (‘low-emission phototherapy’, Dermasun). Dit betreft dus geen kuur, maar het hele jaar door dagelijks een lage dosis. Deze vorm van lichttherapie is alleen geschikt voor thuis.