Huiduitslag na chemokuur - Oorzaken, Behandeling en Tips voor Verlichting

Huidproblemen na chemo

Alsof de ziekte zelf nog niet erg genoeg is, zorgen de kankerbehandelingen zelf vaak ook nog voor allerlei vervelende bijwerkingen. Zo krijgen veel mensen last van huidproblemen na chemo. Denk hierbij aan: een jeukende huid, droge huid, rode huid of zelfs blaren. Met deze blog hoop ik je hiermee te kunnen helpen door tips te geven over de juiste huidverzorgingsproducten!

Chemotherapie is natuurlijk niet niks. Zowel lichamelijk als mentaal kan de therapie voor hele vervelende bijwerkingen zorgen, waaronder dus ook huidproblemen. Dit klinkt misschien als iets onschuldigs, maar sommige huidproblemen na chemotherapie kunnen voor dusdanig veel klachten zorgen dat ze van invloed zijn op je dagelijks functioneren.

Zo kan er sprake zijn van een schilferige huid met hier en daar wat roodheid. Maar ook van blaarvorming onder de handen en voeten, waardoor lopen eigenlijk niet meer gaat. Deze huidklachten ontstaan meestal als gevolg van een blokkade van je celdeling. Chemotherapie zorgt er namelijk voor dat de cellen niet meer gaan delen of groeien.

Dit is ook gewenst, want je wilt de tumorgroei remmen. Alleen het lastige hieraan is dat chemotherapie geen onderscheid maakt tussen kwaadaardige kankercellen en goede cellen. Hierdoor tast de chemo ook je gezonde huidcellen aan en kun je last krijgen van vervelende klachten.

In deze blog behandel ik de meest voorkomende huidproblemen na chemo en geef ik mijn tips als huidtherapeut. Ik ben natuurlijk geen arts, maar ik hoop dat ik je klachten met deze huidverzorgingsadviezen toch kan verzachten!

Huidverzorging bij chemotherapie

Bij chemotherapie is het belangrijk om een gezonde huid te hebben. Besteed daarom extra aandacht aan huidverzorging: vóór de start van je chemo, maar ook tijdens en na de chemo.

1. Milde huidreiniging

Douchen, handen wassen, het gezicht wassen – de huid heeft door al dat reinigen behoorlijk wat te verduren. Helemaal als je de huid té vaak wast, of met té warm water. Of als je schuimende zeepproducten gebruikt die dus té veel ontvetten.

Beter is het om de huid mild te reinigen. Gebruik onder de douche het liefst een zeepvrije douchecrème of een doucheolie. Het gezicht reinig je het liefst op een huidvriendelijke manier: met een pH-neutraal en afwasbaar product. Vooral dit laatste is belangrijk, want gezichtsreinigers die je met alleen een watje weghaalt, laten altijd resten achter op de huid. Hierdoor kan de huid uitdrogen en geïrriteerd raken. Of je je gezicht op een milde wijze schoonmaakt, kun je zelf goed nagaan: heb je een trekkend gevoel nadat je je gezicht gereinigd hebt, dan is dat een teken dat de reiniging niet mild genoeg is.

Tijdens chemotherapie is het extra belangrijk om ook vaak je handen te wassen, gezien het risico op infecties. Gebruik wel een milde handzeep, en vergeet niet je handen na het wassen goed droog te deppen – ook tussen de vingers en onder de ringen. Wordt de huid rood, schilferig en droog, lees dan ook mijn advies over handeczeem.

2. Milde verzorgingsproducten bij chemo

Tijdens chemo is je huid extra kwetsbaar en gevoelig, en kan het zo zijn dat producten waar je eerst prima tegen kon, nu opeens voor problemen zorgen. Probeer milde verzorgingsproducten te gebruiken bij chemo – zonder bekende allergenen of irriterende stoffen – zodat je de huid niet onnodig belast.

Welke ingrediënten vermijden in huidverzorgingsproducten?

• Parfum of geurstoffen
• Uitdrogende alcohol (gedenatureerde alcohol, alcohol denat.)

Huidproblemen na chemo

Chemotherapie heeft verschillende effecten op de huid. Zo kan je huid door chemo droger en kwetsbaarder worden, en gevoeliger voor de zon. Vaak ontstaan er ook een soort pukkeltjes die lijken op acne, maar het niet zijn.

Een (extreem) droge huid is gevoeliger voor eczeem, jeuk en er kunnen wondjes ontstaan die gaan ontsteken. Daarom is het zo belangrijk om de huid goed te verzorgen.

Welke huidproblemen je na chemo opmerkt, hangt ook samen met de soort chemotherapie die je krijgt. Sommige medicijnen bij chemo geven een typisch chemo-gerelateerde huiduitslag, met droogheid en pukkeltjes. Maar er zijn ook medicijnen die rode uitslag geven, of jeuk, of pigmentvlekken, et cetera – er bestaan wel tientallen soorten huiduitslag die medicijngerelateerd zijn, en dus na chemo kunnen ontstaan.

Naast de huidproblemen, kunnen ook de nagels brozer worden.

Chemo en haren

Naast de effecten op de huid, zorgt chemo helaas vaak voor haaruitval. Dit komt doordat vele vormen van chemotherapie erop zijn gericht om te snel delende cellen kapot te maken (de kankercellen). Nu is het zo dat er ook in het lichaam zelf cellen zijn die sneldelend zijn, namelijk de haarzakjes. Deze worden dus ‘per ongeluk’ ook aangevallen door de chemo.

Een koelkap helpt het haaruitval tegen te gaan. Door de kap wordt de hoofdhuiddoorbloeding verminderd, waardoor er dus minder chemotherapie de haarzakjes bereikt.

De huid bij radiotherapie (bestraling)

Naast chemotherapie, is er ook radiotherapie. Bij deze behandeling wordt de huid plaatselijk bestraald. Helaas ondervindt ook hierbij de huid veel last. Meer daarover lees je in mijn blog over bestraling en de huid.

Problemen met horen door chemotherapie

Je kunt na behandeling met deze soorten chemotherapie last hebben van oorsuizen of je kunt geen hoge tonen meer horen.

Als je hier last van hebt, bespreek dit dan met je arts of verpleegkundige. Misschien krijg je dan een andere soort chemotherapie of kan de arts de dosering veranderen. Dat is belangrijk om te voorkomen dat je klachten erger worden.

Soms verdwijnt deze bijwerking na afloop van de behandeling, zoals bij oorsuizen. Bij de meeste mensen gaan de klachten van gehoorverlies niet meer over.

Bespreek je klachten op tijd met je arts. Hij of zij kan je doorsturen naar een KNO-arts voor verder onderzoek.

Huiduitslag door virusinfecties

Virusinfecties die huiduitslag veroorzaken worden vooral op de kinderleeftijd gezien. Huiduitslag door virusinfecties wordt ook wel exantheem genoemd.
waterpokken
rode vlekjes > veranderen in blaasjes > korstjes. Typisch is dat de hoofdhuid meedoet.
rode hond
rode vlekjes tot 3mm groot, koorts, gezwollen lymfeklieren. Rode hond komt weinig voor want het is opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma.
mazelen
talloze rode vlekjes, koorts, hoesten, rode ogen.
opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma, soms nog een uitbraak in gebieden van Nederland waar de vaccinatiegraad laag is.
zesde ziekte
rode vlekjes beginnen in het gelaat en breiden uit over het lichaam, hoge koorts.
vijfde ziekte
eerst rode vlekken op de wangen, later ook rode huiduitslag over de rest van de huid.
roodvonk
gianotti-crosti syndroom
rode plekjes (iets verheven) aan armen en benen, billen en gelaat. Soms ook blaasjes.