Zonnebrandcrème en huidkanker - Feiten, Mythes en Preventie

Wat is het verschil tussen minerale zonnebrand en chemische zonnebrand?

Er bestaat verschil tussen een chemisch of een mineraal filter als we van zonnebrandcrème spreken. Allereerst is het belangrijk een bekende misvatting rondom dit onderwerp recht te zitten. Er wordt namelijk wel eens gezegd dat een fysische ofwel minerale zonnebrand een barrière op het oppervlak van de huid creëert om zonnestralen te absorberen en terug te kaatsen. Terwijl een chemisch filter de bovenste lagen van de huid zou binnendringen om UVA- en UVB-stralen te absorberen voordat ze de huid kunnen beschadigen of een verbrande huid kunnen veroorzaken. Dat is niet zozeer waar, omdat beide soorten filters als een laagje op de huid liggen en niet worden geabsorbeerd door de huid – anders zouden ze ook niet kunnen beschermen.

Het voornaamste verschil zit hem in textuur: een chemische zonnebrand kan wat meer lichtgewicht zijn, een minerale zonnebrand is vaak wat zwaarder van textuur en kan daarbij iets witter uitslaan. Beide typen zonnebrandmiddelen zijn effectief, maar persoonlijke voorkeur, huidtype en specifieke behoeften zijn meestal bepalend in de keuze voor de soort zonnebrandcrème. Het is altijd raadzaam om een zonnebrandmiddel te kiezen met een breed spectrum dat bescherming biedt tegen zowel UVA- als UVB-stralen.

Hiernaast is het zaak om het gekozen SPF-product regelmatig aan te brengen, bij voorkeur elke twee uur. Dat maakt al het verschil.

Feit of fictie: 'Van zonnebrandcrème krijg je huidkanker'

Op het internet doen veel broodje-aapverhalen en hardnekkige mythes de ronde. Hierdoor ontstaat er veel onduidelijkheid. Wat is wel waar en wat niet? In de rubriek Feit of fictie onderzoeken we of een bepaalde claim een feit of een fabeltje is. Dit keer: “Van zonnebrandcrème krijg je huidkanker”.

De laatste paar weken circuleren er berichten met de hashtag #suncreenfree op sociale media. De strekking van deze tweets is dat zonnebrandcrème kankerverwekkend zou zijn. Veel sceptici halen een artikel van het AD uit 2012 aan, waarin staat dat wetenschappers beweren dat één van de bestanddelen van zonnebrandcrème de kans op huidkanker juist vergroot.

5 vragen over vitamine D: is het dé oplossing tegen een winterdip?

Heb jij last van een winterdip, en ben je benieuwd of het slikken van vitamine D hiertegen helpt? Pointer Checkt sprak hierover met gezondheidswetenschapper Jaap Seidell.

Dit fenomeen gebeurt vaker, zeggen twee Amerikaanse dermatologen die studies naar verschillende stoffen in zonnebrandcrème (waaronder de vaak bekritiseerde UV-filter oxybenzone) kritisch beoordeelden . Zij concludeerden dat resultaten uit studies met dieren, zoals ratten, of cellen in een petrischaaltje (de zogeheten in-vitro-studies) onterecht op mensen worden betrokken, terwijl studies met mensen geen toxische effecten laten zien.

Waarom gebeurt dat dan toch? Woutersen: “Ik kan niet in de hoofden kijken van mensen die zo’n artikel schrijven. Maar het is natuurlijk wel iets dat mensen alarmeert, als er ‘kanker’ staat is dat eng en belangrijk. Dan gaan mensen zo’n artikel eerder lezen dan wanneer er staat: ‘Stof in zonnebrandcrème veroorzaakt meer vrije radicalen in longcellen’.”

Welke factor zonnebrand kunt u het beste kiezen?

De factor (SPF) geeft aan hoe lang u veilig in de zon kunt blijven. Om te achterhalen welke SPF voor u het meest geschikt is, moet u rekening houden met zonkracht en huidtype. Wij adviseren u om minimaal SPF 30 te gebruiken. Let daarnaast ook op de UVA-factor die minimaal 1/3 van de SPF moet zijn.

Een kinderhuid verbrandt veel sneller door de zon. De schade aan de huid is blijvend. Hoe vaker een kind verbrandt, hoe groter het risico op huidkanker als ze ouder worden.

Smeer uw kind daarom altijd goed en vaak in met zonnebrandcrème. Het beste is een zonnebrandcrème die speciaal is ontwikkeld voor kinderen van bijvoorbeeld de apotheeklijn Solero. Deze is meestal waterproof en bevat minder toegevoegde stoffen zoals parfum. Daardoor is deze zonnebrandcrème extra geschikt voor de gevoelige kinderhuid en voorkomt u uitslag en/of jeuk.

Smeer uw huid minimaal in met SPF30 en houd uw kind zoveel mogelijk in de schaduw. Bekijk hier alle zonbescherming, speciaal ontwikkeld voor kinderen.

Zonnecrème is wel degelijk nuttig

UV-experte Brigitte Boonen van de Stichting tegen Kanker benadrukte: "Er heerst onder wetenschappers een wereldwijde consensus dat zonnecrèmes werken bij het voorkomen van verbranding en verschillende types huidkanker".

Boonen legde ook uit hoe de meeste zonnecrèmes bestaan uit een mix van chemische uv-filters of mineralen die ook ultraviolet licht blokkeren. "Die laatste categorie is eigenlijk de beste omdat die het zonlicht niet absorbeert en niet in de huid dringt", zegt ze.

Maar dit wil niet zeggen dat andere crèmes niet werken en door chemische toevoegingen schadelijk zijn. Twee controversiële stoffen die wél in de meeste, smeerbare zonnecrèmes zitten, zijn de chemische uv-blokkers 'oxybenzone' en 'octinoxaat'. Uit een studie van het medische tijdschrift JAMA bleek dat deze stoffen na het smeren wellicht dieper in de huid doordringen, maar volgens een rapport van de Europese Commissie is er onvoldoende data om aan te tonen dat deze stoffen schadelijk zijn voor mensen.

Vitamine D en huidkanker

Maar beschermt zonnecrème dan tegen de aanmaak van melanomen en huidkanker? Het antwoord hierop is niet eenduidig. De artsen van Gezondheid en wetenschap schreven deze factcheck over zonnecrème. Daaruit bleek dat zonnecrème beschermt tegen verbranding, maar niet per se de beste manier is om je te beschermen tegen huidkanker.

Zonnecrème wordt door de cosmetische industrie sterk gepromoot. Maar om je te beschermen tegen huidkanker is het vooral belangrijk dat je niet in volle zon gaat zitten en beschermende kledij draagt. Want uit onderzoek blijkt dat zonnecrème het risico op de meest gevaarlijke vorm van huidkanker, melanoom, met minder dan 20% vermindert. Ook gebruiken veel mensen, maar een vijfde tot de helft van de aanbevolen hoeveelheid zonnecrème. Daarnaast herhalen ze het smeren minder vaak dan voorgeschreven, waardoor ze toch nog verbranden en dus risico lopen.