Contactallergieën en Huidziekten - Oorzaken, Symptomen en Behandeling

Hoe vaak komen geneesmiddelenreacties voor?

Ongeveer 10-30% van alle geneesmiddelbijwerkingen uit zich in huidafwijkingen. Hiervan wordt slechts in 5-10% van de gevallen de huidafwijkingen veroorzaakt door een echte allergische reactie, d.w.z waarbij het afweersysteem betrokken is.
Bij een huidafwijking die vermoedelijk wordt veroorzaakt door een geneesmiddel spreekt men daarom in eerste instantie van een “geneesmiddelreactie” (medische term “geneesmiddel eruptie “of “toxicodermie”) in plaats van de term “geneesmiddelallergie”. Naar schatting maakt 8 tot 15% van de in ziekenhuizen opgenomen patiënten een geneesmiddelreactie door en 10-20% van de poliklinische patiënten. Ongeveer 3-8% van de ziekenhuisopnames zijn zelfs het gevolg van een geneesmiddel reactie. Een Engelse studie bij huisartsen liet zien dat 1 op 40 consulten het gevolg is van een geneesmiddelreactie.

De reactie die in het lichaam optreedt wordt veroorzaakt door een bestanddeel of een afbraakproduct van het geneesmiddel. Er bestaan twee vormen van geneesmiddel reacties:

1. IMMUNOLOGISCHE REACTIE
Welke WEL verloopt via het immuun-(of afweer)systeem. Hiervan kennen we:

B. PSEUDOALLERGISCHE REACTIE
Geneesmiddelen die zonder tussenkomst van geneesmiddelspecifiek IgE mestcellen kunnen laten degranuleren , waardoor histamine in overvloed vrijkomt in de weefsels.
Enkele beruchte middelen zijn radiocontrastmiddelen, opiaat-achtigen, spierverslappers, protamine, dextranen, scopalamine, atropine, acetylsalicylzuur, vancomycine, chloortetracycline, streptomycine, polymyxine, gentamycine, cefalosporinen, kininen.

2. NIET-IMMUNOLOGISCHE REACTIE
Welke NIET verloopt via het immuunsysteem. Hiervan kennen we:

A. GENEESMIDDEL INTOLERANTIE
Individueel verhoogde gevoeligheid voor het toxisch effect van het geneesmiddel, waarschijnlijk door een abnormale stofwisseling (afbraak) van het geneesmiddel. Aangenomen wordt dat organen zoals de lever en nieren die het geneesmiddel in het lichaam moeten ontgiftigen en uitscheiden hun werk niet goed doen. De persoon in kwestie krijgt dus een soort relatieve overdosering oftewel een vergiftiging. Populair gezegd : “men kan niet zo goed tegen” een bepaald geneesmiddel. Verwant aan intolerantie is het begrip: