Begrijpen van Dyshidrotisch Eczeem - Is het een Schimmel?

Wat zijn de klachten bij dyshidrotisch eczeem?

Een aanval van dyshidrotisch handeczeem begint typisch met het vrij plotseling ontstaan van groepjes diep in de huid gelegen gespannen blaasjes die met helder vocht gevuld zijn. Soms zijn de blaasjes slechts speldeknop groot, maar soms ontstaan ook grotere blaasjes die met elkaar kunnen samenvloeien tot blaren van wel 1-2 cm groot. Wanneer er sprake is van vele grotere blaasjes wordt er gesproken van pompholyx.
Er is meestal weinig felle roodheid van de huid.

De klachten bestaan aanvankelijk uit lichte jeuk of branderig gevoel. De blaasjes drogen meestal vanzelf in, hetgeen de huid stug kan maken. Soms leidt deze stugge huid tot de vorming van pijnlijke kloven. Als de blaasjes ingedroogd zijn schilferen deze geleidelijk af. De hele cyclus van het begin van de blaasjes tot het einde van het afschilferen duurt ongeveer 4 weken. Niet zelden ontstaat in de laatste fase weer een nieuwe episode met blaasjes.
Soms gaat het eczeembeeld over in een vorm van handeczeem met langdurig schilferen en kloven van de handpalmen.

Palmpel

In veel gevallen van dyshidrotisch handeczeem staan de blaasjes niet op de voorgrond. Hier treedt de schilfering op zónder dat de blaasjes aanwezig of duidelijk zichtbaar zijn geweest: deze vorm van handeczeem wordt ook wel ‘palmpel‘ genoemd. De medische term hiervoor is ‘dyshidrosis lamellosa sicca‘ genoemd.

Hoe ziet blaasjeseczeem eruit ?

We zien sterk jeukende heldere blaasjes en soms zelfs grote blaren in de handpalmen, tussen de vingers en/of voetzolen en tenen. Er worden 4 klinische vormen onderscheiden.

1. Acute vormen
– Pompholyx. Acute ontstane “uitbraak” van stevige blaasjes en blaren aan de handpalmen, zijkanten van de vingers en soms ook aan de voetzolen. Meestal is het beeld symmetrisch. Meestal voorafgegaan door jeuk- of zelf pijnklachten. Kleinere blaasjes vloeien samen tot grotere blaren. Binnen 2 tot 3 weken drogen de blaasjes en blaren in waarbij de huid flink gaat vervellen. Deze vorm wordt vaak gezien bij (jonge) volwassenen en minder bij ouderen. Ook treedt het vaker op in de lente- en zomermaanden.
– “Ide” reactie op een huidinfectie. Rode jeukende blaasjes aan de zijkanten van de vingers en handpalmen als een uiting van een overgevoeligheidreactie op een infectie elders in de huid. De bekendste voorbeeld is een schimmelinfectie aan de tenen of voet (= zwemmerseczeem). Ook een ernstige schimmelinfectie aan de voeten op zich kan hierbij eruitzien als blaasjeseczeem.
De acute vormen kunnen gecompliceerd worden door een bacteriële infectie waarbij zelfs een wondroos kan ontstaan. De patiënt klaagt dan over meer pijn en er ontstaan puskopjes en gele korstjes. Bij wondroos is er roodheid, pijn, zwelling aan het aangedane gebied en eventueel koorts.

Verlauf und Prognose der Dyshidrose

Wenn die Bläschen aufplatzen oder aufgekratzt werden, besteht das Risiko einer Infektion – vor allem bei der schweren Verlaufsform, dem Pompholyx. In einigen Fällen kommt es nach wiederholten Schüben auch zu Nagelveränderungen.

Obwohl die Ursachen für ein dyshidrotisches Ekzem nicht zweifelsfrei geklärt sind, lassen sich die Beschwerden in den meisten Fällen gut behandeln. Leichte Verläufe klingen in manchen Fällen innerhalb von zwei bis drei Wochen von alleine ab, bei allen anderen Verlaufsformen kann eine konsequente Behandlung die Beschwerden deutlich verringern und die Dauer eines Schubs verringern. In den meisten Fällen tritt das dyshidrotische Ekzem wiederholt auf, über die Jahre verringert sich die Häufigkeit der Schübe.

• Online-Informationen von Pschyrembel: Dyshidrotisches Hand-Fuß-Ekzem. https://www.pschyrembel.de/Dyshidrotisches%20Ekzem/K06DJ/doc/ (Abruf: 02/2023)
• Online-Informationen von Deximed: Dyshidrosis (Informationen für ärztliches Personal): https://deximed.de/home/klinische-themen/haut/krankheiten/vesikulaere-hauterkrankungen/dyshidrosis (Abruf: 02/2023), Online-Informationen von Deximed: Dyshidrosis (Patienteninformation): https://deximed.de/home/klinische-themen/haut/patienteninformationen/blaeschenartiger-ausschlag/dyshidrosis (Abruf: 02/2023)
• Altmeyers Enzyklopädie: Dyshidrose. https://www.altmeyers.org/de/dermatologie/dyshidrose-1048 (Abruf: 02/2023)
• Online-Informationen der Dermanostic GmbH: Dyshidrotisches Ekzem. https://dermanostic.com/hautlexikon/dyshidrotisches-ekzem/ (Abruf: 02/2023)
• Online-Informationen von MSD Manuals: Hand- und Fußekzem: https://www.msdmanuals.com/de-de/profi/erkrankungen-der-haut/dermatitis/hand-und-fu%C3%9Fekzem (Abruf: 02/2023)

Was ist ein dyshidrotisches Ekzem?

Das dyshidrotische Ekzem (Dyshidrose, Dyshidrosis, dyshidrotische Dermatitis) ist eine Entzündungsreaktion der Haut, die mit stark juckenden Bläschen an den Händen und Füßen einhergeht. Ihren Namen hat die Krankheit von dem griechischen Wort "hidros" (Schweiß), weil man früher davon ausging, dass das dyshidrotische Ekzem auf einer Fehlfunktion der Schweißdrüsen beruht. Dieser Erklärungsansatz ist mittlerweile widerlegt – bis heute sind die Ursachen der Krankheit nicht eindeutig geklärt. Fachleute gehen davon aus, dass eine Vielzahl von Faktoren für die Entstehung einer Dyshidrose verantwortlich ist.

Circa 0,5 bis 1 Prozent der Bevölkerung sind an einem dyshidrotischen Ekzem erkrankt, Männer und Frauen aller Altersstufen sind gleichermaßen betroffen.