Is zonnebrandcrème schadelijk voor je huid?

Alternatieven zijn ook niet altijd goed voor het milieu

In 2018 besloot Hawaii iets aan de verbleking van het koraal te doen. Ze namen een wet aan waardoor de verkoop van zonnebrandcrème waar oxybenzon en octinoxate inzit vanaf 2021 wordt verboden. Om toch de huid te beschermen tegen de gevaren van de zon, worden zogeheten anorganische UV-filters aan de crème toegevoegd, zoals zinkoxide en titaniumdioxide.

Opgelost, zou je zeggen. Maar uit een recente studie van de University of Central Florida (VS) blijkt dat ook die stofjes potentieel niet goed zijn voor het onderwaterleven. Deze UV-filters dringen de huid en het bloed van de vis binnen, en kunnen op die manier de vis aantasten. Wat de exacte gevolgen van deze filters zijn, moet nog verder worden onderzocht.

Hoelang is zonnebrandcrème écht houdbaar?

Je bent je koffer aan het inpakken en komt ineens die fles zonnebrandcrème van vorige zomer tegen. Het is erg verleidelijk om deze mee te nemen op vakantie in plaats van een nieuwe aan te schaffen. Maar hoelang kun je die tube zonnebrand bewaren voordat je een nieuwe moet kopen?

Zonlicht speelt een cruciale rol in het ondersteunen van onze gezondheid. Wanneer de zon schijnt, voelen we ons vaak gelukkiger en energieker. Zonlicht stimuleert namelijk de productie van vitamine D in onze huid. En vitamine D is dan weer essentieel voor onze energiehuishouding.

Goed excuus om uren in de zon te bakken hoor ik je denken. Maar te veel zonlicht is ook niet goed. Zonlicht bevat namelijk ultraviolette straling. Ondanks dat de straling niet met het blote oog te zien is, kan het toch een risico vormen.

Melanoom

"Zonnecrème is daarin niet zaligmakend, we kunnen kanker nooit uitsluiten, maar het helpt het beschadigingsproces wel te vertragen", zegt Boonen. Naar schatting één op de vijf Belgen zal voor zijn 75 jaar een vorm van huidkanker ontwikkelen. Bijna veertig procent van alle kankers zijn huidkanker. Maar is zonnecrème dan een van de oplossingen om dat te voorkomen?

Een studie die in 2017 in Australië werd uitgevoerd toont aan dat het aantal huidkankers tegen 2031 met tien procent kan dalen wanneer het aantal mensen dat zich dagelijks insmeert jaarlijks met vijf procent zou stijgen. Wanneer de volledige Australische bevolking (om en bij de 25 miljoen mensen) zich regelmatig zou insmeren zou het aantal huidkankergevallen zelfs met 34 procent kunnen dalen.

Smerig smeren: deze zonnebrandcrèmes zijn het slechtst voor het milieu

Je smeert je in, zet een pet op je hoofd en dan hup, de zee in. Dat er dan een klein laagje zonnebrand van je afspoelt heb je nauwelijks in de gaten. Maar veel zonnebrandmiddelen die we gebruiken bevatten ingrediënten die slecht zijn voor het milieu. De Consumentenbond bekeek welke het schadelijkst zijn.

De Consumentenbond onderzocht samen met andere Europese consumentenorganisaties veertig zonnebrandmiddelen. Er werd gekeken hoe schadelijk de ingrediënten zijn voor koraal, algen en vissen. 23 middelen kregen een onvoldoende en slechts 6 zonnebrandmiddelen scoorden een ruim voldoende of hoger.

Je past best op met oliën en boters om sneller te bruinen

Op TikTok circuleren verschillende video’s waarin beweerd wordt dat je sneller bruint met 'tanning oil' en 'bronzing butter'. Dit zijn oliën of crèmes die bestanddelen bevatten die ervoor zorgen dat je sneller bruint. Het is de bedoeling dat je deze opsmeert en dan in de zon gaat liggen.

Maar Brigitte Boonen, uv-experte van de Stichting tegen Kanker, waarschuwt: "Deze producten hebben geen uv-filters en bieden geen bescherming tegen uv-stralen."

Wat ook niet goed is, is het feit dat deze producten de sociale norm 'bruin is mooi versterken'. "Wij willen juist de boodschap willen brengen dat je niet moet 'bruinen'. Een bruine huid is een beschadigde huid. Niet alleen je risico voor huidkanker verhoogt, maar ook is er huidschade waardoor je rimpels, vlekjes etc. krijgt."

Ook dermatoloog dr. Katrien Vossaert bevestigt dit: "Veel mensen zitten met het idee van bruin te willen zien in hun hoofd, maar dat is een fout idee." Of je nu echt bruiner wordt van die producten is ook niet zeker, aldus Vossaert: "Die producten bevatten mogelijk bestanddelen die met de zon een effect hebben, maar dit zorgt hoogstens voor abnormale pigmentatie, voor extra verkleuring. De normale pigmentvorming van de huid kan je niet stimuleren door die producten."

Maar uit onderzoek blijkt dat deze oliën helemaal niet goed beschermen tegen de zon. In dit onderzoek werd het beschermend effect van plantaardige oliën tegen uv-B-stralen bestudeerd. Er werden 14 oliën getest op hun SPF-waarden (zonnebeschermingsfactor of Sun Protection Factor) maar deze waarden bleken te laag om voldoende te kunnen beschermen tegen de zon. Bovendien beschermen deze oliën niet tegen uv-A-stralen. En volgens professor Vera Rogiers, emeritus hoogleraar aan het departement In Vitro Toxicologie en Dermato-Cosmetologie van de VUB, heb je een zonneproduct nodig dat je beschermt tegen zowel uv-A-stralen als uv-B-stralen.