Behandeling en Herkenning van Nodulair Basaalcelcarcinoom - Een Inzicht in Huidziekten

A Word From Verywell

Basal cell carcinoma is the most common—but also one of the most curable—of all cancers. However, even after effective treatment, a person with a history of BCC has a greater likelihood of developing it again than someone with no history of the disease.   You need to be especially vigilant about prevention if you have a history of BCC.

Verywell Health uses only high-quality sources, including peer-reviewed studies, to support the facts within our articles. Read our editorial process to learn more about how we fact-check and keep our content accurate, reliable, and trustworthy.

• Castanheira A, Soares P, Boaventura P. Scalp basal cell carcinoma: A different entity?Dermatol Ther. 2019 Mar,32(2):e12828. doi:10.1111/dth.12828. Epub 2019 Jan 30.
• Lang BM, Balermpas P, Bauer A, Blum A, Brölsch GF, Dirschka T,et al. 7S2k Guidelines for Cutaneous Basal Cell Carcinoma - Part 1: Epidemiology, Genetics and Diagnosis. J Dtsch Dermatol Ges. 2019 Jan,17(1):94-103. doi:10.1111/ddg.13733. Epub 2018 Dec 28.
• Pellegrini C, Maturo MG, Di Nardo L, Ciciarelli V, Gutiérrez García-Rodrigo C, Fargnoli MC. Understanding the Molecular Genetics of Basal Cell Carcinoma. Int J Mol Sci. 2017 Nov 22,18(11). pii: E2485. doi:10.3390/ijms18112485

By Timothy DiChiara, PhD
Timothy J. DiChiara, PhD, is a former research scientist and published writer specializing in oncology.

Basal Cell Carcinoma Types and Symptoms

A basal cell lesion is often described as a pearly papule because it has a slight shine. These papules are elevated (sometimes very slightly) above the surface of the skin and are generally the same color or slightly lighter than the surrounding skin.

Different symptoms and features may develop in some cases, including:

BCC lesions can appear suddenly. They may start at a size of 1 centimeter (cm) and continue to grow in size after they initially appear, becoming more noticeable with time.

Basal cell carcinoma lesions usually appear on areas of the body that have been exposed to sunlight, especially high levels of sunlight, including the face, ears, arms, legs, back, and abdomen. BCC can also occur in areas that aren't exposed to UV at all, such as the scalp, though this is not common.

Variations

Basal cell carcinoma lesions can be categorized into several different types, each of which has differences when it comes to appearance.

• Nodular: About 60% to 80% of BCCs are nodular.   They start out as flat, well-defined lesions, then often become small bumps that eventually collapse in the middle, leaving a raised ring on the border. Most nodular BCCs are on the face and can be disfiguring if not treated promptly.
• Pigmented: Pigmented BCCs are similar to the nodular type, but they can contain brown or black spots, which can give them an appearance that resembles certain types of melanoma.
• Fibrosing or sclerotic: These BCCs are usually found on the face and look similar to scars. They are usually firm, ill-defined at the border, flat or slightly depressed, and yellowish in color. The surface tends to be smooth and shiny.
• Superficial: This type comprises about 15% of BCCs.   They spread outward from a red, well-defined, scaly patch and are most commonly found on the trunk and limbs. They are easily confused with psoriasis or eczema.
• Fibroepithelioma of pinkus: This is a rare type of BCC. It tends to be a smooth, elevated, small nodule found on the back, extremities, groin, or sole of the foot.   As those are not sun-exposed areas, this is probably not sun-related.

Diagnose

Leidraad bij de behandeling zijn twee uitgangspunten:

• het basaalcelcarcinoom moet volledig worden verwijderd, waardoor de kans op hernieuwde groei na verwijdering (een zogenoemd recidief) zo klein mogelijk is,
• het mooiste cosmetische eindresultaat wordt nagestreefd.

Er bestaan verschillende behandelingsmogelijkheden van basaalcelcarcinoom in het ETZ.

Operatie

In de meeste gevallen wordt een basaalcelcarcinoom onder plaatselijke verdoving door de dermatoloog geopereerd. In het algemeen is dit de behandeling met het meeste succes, de beste langetermijnresultaten en met het beste cosmetische effect. Nadat het basaalcelcarcinoom in zijn geheel is weggesneden, wordt de wond gesloten. Om een zo fraai mogelijk cosmetisch resultaat te bereiken, kan het noodzakelijk zijn gebruik te maken van een techniek waarbij de omliggende huid wordt losgemaakt en opgeschoven in de wond. Soms wordt een huidtransplantaat gebruikt.

Mohs’ micrografische chirurgie

Met de behandeling Mohs’ micrografische chirurgie kan de huidkanker volledig worden verwijderd zonder onnodig weefsel weg te halen. Dit doen we door tijdens de ingreep direct te beoordelen of de snijranden van het stukje
verwijderde huid vrij zijn van tumorcellen. Mocht dit niet het geval zijn, dan wordt alleen daar waar onder de microscoop nog kanker te zien is meer weefsel weggesneden. Of je in aanmerking komt voor deze behandeling is afhankelijk van het type en de plaats van de huidkanker.

Photodynamische therapie (PDT)

Photodynamische therapie is een goede behandeling voor oppervlakkige vormen van een basaalcelcarcinoom en het levert cosmetisch gezien goede resultaten op.

Radiotherapie

De bestraling bij huidkanker is veel oppervlakkiger dan de bestraling die gegeven wordt voor kanker van inwendige organen. De bestraling zelf is daarom weinig belastend voor het lichaam. Radiotherapie is wel arbeidsintensief vanwege de vele keren dat bestraald moet worden. Radiotherapie is vooral geschikt bij basaalcelcarcinomen in het gezicht. In het algemeen is radiotherapie niet de voorkeursbehandeling, maar het kan wel een goed alternatief zijn voor chirurgische behandeling.

Hoe wordt het veroorzaakt?

Zoals de naam al aangeeft zijn de huidkankercellen bij dit type basaalcelcarcinoom bijzonder oppervlakkig in de huid gelegen. Door deze oppervlakkige ligging is het wegsnijden van de afwijking in principe niet nodig want de cellen zijn goed te bereiken en te vernietigen met behandelmethoden die lokaal op de huid worden toegepast. Deze behandelopties zijn niet geschikt voor de andere vormen van basaalcelcarcinoom zoals het nodulaire type.

voor oppervlakkig groeiend basaalcelcarcinoom geschikte behandelingen:

bevriezing
aanstippen met vloeibare stikstof is een snelle en goedkope manier van behandelen. Het nadeel van deze ‘cryotherapie’ is dat het een niet-selectieve behandeling is: er worden onbedoeld bij de behandeling ook gezonde huidcellen doodgevroren. Bij kleine oppervlakkige basaalcelcarcinomen is dit meestal geen groot bezwaar en kan deze behandeloptie een goede keus zijn.

imiquimod crème (Aldara ®)
het aanbrengen van imiquimod crème is een relatief nieuwe behandeling van de oppervlakkige vorm van basaalcelcarcinoom. Deze crème stimuleert het afweersysteem van het lichaam om de huidkankercellen op te ruimen: dit gaat met een (soms heftige) ontstekingsreactie gepaard. De crème kan door de patient zelf worden aangebracht, de behandeling duurt 6 weken.

fotodynamische therapie
deze behandeling vindt meestal tijdens dagbehandeling in het ziekenhuis plaats. Er wordt een creme met een fotoactieve stof op de tumor aangebracht. Deze fotoactieve stoffen (methylaminolevulinaat (Metvix ®) of 5-amino-levuline zuur (5-ALA)) worden vrij selectief in de tumorcellen opgenomen. Vervolgens wordt de tumor belicht met rood licht van een zuivere golflengte, waarna het fotoactieve molecuul een reactie in gang zet waardoor de tumorcellen worden vernietigd. Na 1 week wordt de behandeling herhaald. Ook dit is een behandeling die heel selectief de huidkankercellen uitschakelt. Het cosmetisch resultaat is relatief goed.

Wie krijgt het?

Basaalcelcarcinoom wordt ook gezien bij mensen met het basaalcelnaevus syndroom. Dit is een zeer zeldzame aangeboren aandoening waarbij mensen reeds op jonge leeftijd basaalcelcarcinomen ontwikkelen. Wanneer jonge mensen meerdere basaalcelcarcinomen ontwikkelen zal altijd onderzoek naar deze aandoening worden gedaan. Dit omvat doorgaans nauwkeurige inspectie van de huid en rontgenfoto’s van de kaken (deze kunnen holten bevatten).

Er zijn verschillende behandelmogelijkheden. De keuze voor de behandelvorm is afhankelijk van het type basaalcelcarcinoom, de grootte ervan alsmede de locatie op het lichaam.

Chirurgie
Dit is de ‘gouden standaard’ behandeling.

Voordelen van chirurgie
* de verwijderde tumor kan worden onderzocht door de patholoog, zodat bekend is of de tumor geheel verwijderd is.
* de genezing van het litteken is doorgaans snel
* het is een relatief weinig belastende behandeling.

Nadelen van chirurgie
* grote tumoren vereisen soms grote en ingewikkelde operaties.

Welke vormen van chirurgie zijn er?

ovaalvormige excisie
het basaalcelcarcinoom wordt verwijderd onder lokale verdoving. Om de huid na het verwijdere van de tumor weer goed te kunnen sluiten wordt de tumor met een ovaalvormig stukje huid verwijderd. Er wordt altijd enkele millimeters marge genomen om er zeker van te zijn dat de tumor geheel verwijderd wordt. De randen van de operatiewond worden vervolgens naar elkaar toe gebracht en gehecht.
Deze operaties worden uitgevoerd door dermatologen en (plastisch) chirurgen.

transposities
Wanneer een ovaalvormige excisie niet mogelijk is (bijvoorbeeld omdat er te weinig ‘ruimte’ of ‘rek’ in de huid is om de wondranden naar elkaar toe te brengen) kan soms een huidtranspositie uikomst brengen. Hierbij wordt het defect in de huid (waar de tumor gezeten heeft) gesloten door van nabij gelegen huid een stukje in het defect te schuiven of te draaien. Er zijn vele soorten transposities mogelijk, afhankelijk van de plaats en grootte van de tumor.
Deze operaties worden uitgevoerd door dermatologen en plastisch chirurgen.

Basaalcelcarcinoom

Er zijn verschillende typen basaalcelcarcinoom te onderscheiden:

sprieterig groeiend basaalcelcarcinoom
uiterlijk vaak lijkend op het nodulair groeiend type. Vaak is de grens tussen het tumortje en de normale huid niet goed te onderscheiden. Het type wordt ‘sprieterig’ genoemd omdat het in de huid kleine uitlopertjes vormt.

oppervlakkig groeiend basaalcelcarcinoom
dit type groeit zeer oppervlakkig in de huid. Het kan erg lijken op een eczeemplekje. Over deze veel voorkomende vorm van basaalcelcarcinoom is een aparte folder geschreven.

ciccatriserend en morphea-type basaalcelcarcinoom
dit type lijkt meestal op littekenweefsel. Het tumortje kan iets verzonken in de huid liggen.